سوالات فصل سوم اتم ها الفبای مواد علوم هفتم با جواب و پاسخ کامل شامل جواب فعالیت صفحه ی 14 و  15 و 16 و 17 و 20 علوم هفتم فصل ۲ و همچنین جواب آزمایش کنید صفحه ی 18، 22 و 23 و فکر کنید صفحه 16 ، 19 ، 21 و 24 ، اطلاعات جمع آوری کنید صفحه 15 علوم هفتم فصل 2 و… که در این نوشتار از جالب فا تقدیم شما خواهد شد.

سوالات فصل سوم علوم هفتم با پاسخ

جواب فعالیت صفحه 14 علوم هفتم

فهرستی از موادی را که میشناسید تهیه کنید و درباره ی آن در کلاس گفت و گو کنید.

• آب
• هوا
• کاغذ
• سنگ
• شیشه
• پلاستیک
• چوب
• پنبه
• آهن
• نمک
• اتانول

 1️⃣ چه تعداد ماده ی دیگر میشود به فهرست شما اضافه کرد؟

بی‌نهایت ماده‌ی دیگر می‌توان این فهرست اضافه نمود.

 2️⃣ تصور کنید که هیچ یک از این مواد را در اختیار نداشته باشید؛ در این صورت زندگی چگونه خواهد بود؟

در این صورت اصلاً زندگی و دنیایی وجود نداشت زیرا دنیا از مواد مختلف تشکیل شده است که همگی به هم وابسته هستند.

صفحه ۱۴ علوم هفتم با جواب

هر روز با مواد گوناگونی سروکار داریم که کاربردهای مختلفی در زندگی روزانه، کشاورزی، داروسازی و صنایع دیگر دارند. در شکل 2 کاربردهایی از سنگ مرمر، نفت خام و نمک خوراکی را مشاهده می‌کنید. شما نیز در کلاس درباره ی کاربرد این مواد گفت و گو و جاهای خالی را پر کنید.

کاربرد های نفت خام علوم هفتم

همانطور که در عکس زیر هم مشاهده می‌کنید، قیر و بنزین دو مورد از فرآورده‌های نفت خام هستند.

JalebFa.ir

کاربرد های نمک خوراکی علوم هفتم

برخی کاربرد های نمک خوراکی که برای این سوال از صفحه ی ۱۴ علوم هفتم می توان نام برد استفاده در رنگ‌سازی و صنعت تولید خمیر کاغذ و کاغذ می باشد.

اطلاعات جمع آوری کنید علوم هفتم صفحه ۱۵

در یک فعالیت گروهی درباره ی کاربردهای چند ماده پرمصرف در زندگی روزانه تحقیق و نتیجه را به صورت یک روزنامه دیواری به کلاس ارائه کنید.

جواب اطلاعات جمع آوری کنید صفحه ی ۱۵ علوم هفتم

✅ کاربرد های آب :

آشامیدن، شستشو، کشاورزی، تولید برق، حلّال، سرد کردن محصولات در صنایع آبکاری، تولید انرژی از طریق تهیه بخار، صنایع  غذایی و…

✅ کاربرد های نفت خام :

قیر و آسفالت، پلاستیک، بنزبن، لوازم آرایشی و بهداشتی، انواع روان کننده‌های ماشین آلات، بنزن و داروهایی که از بنزن مشتق می‌شوند، سوخت‌های گرمایشی، سوخت ماشین‌های درون‌سوز و…

✅ کاربرد های نمک خوراکی :

آشپزی و پخت و پز (مفید برای سلامتی بدن)، ماده اولیه تولید کلر، صنعت تولید خمیر کاغذ و کاغذ، صنعت منسوجات و پارچه، رنگ‌سازی، ضد یخ برای ایمن‌سازی جاده‌ها، ساخت کاغذ و فیلم عکاسی و…

✅ کاربرد های چوب :

صنایع مبلمان، دکوراسیون منزل، انواع چارچوب در و پنجره، کبریت، صنایع کاغذ، صنایع بسته‌بندی،صنایع کشتی‌سازی و…

✅ کاربرد های شیشه :

ظروف آزمایشگاهی، صنایع یخچال سازی، ظروف منزل، آینه‌سازی، پنجره سازی و…

❤ JalebFa.ir ❤

پاسخ فعالیت صفحه 15 علوم هفتم

به نظر من این عکس، دو دانشمند را نشان می‌دهد که سمت راستی فکر می‌کند یک سیب را می‌توان به صورت مستقیم به قسمت‌های ریز و مشخص تقسیم کرد. همچنین دانشمند سمت چپ فکر می‌کند می‌توان سیب را به چند قسمت تقسیم کرد و سپس هر کدام از این قسمت‌ها را دوباره به قسمت‌های ریزتر تقسیم نمود. او بر این باور است که این رَوند ادامه خواهد داشت و معلوم نیست در آخر به چه اجزایی می‌رسیم.

جواب فعالیت صفحه ی ۱۵ علوم هفتم

🅱 هر یک از این دو نفر درباره ی ماده و ذره های ریزتر تشکیل دهنده ی آن تصوراتی دارند. شما چه فکر میکنید؟

به نظر من می‌توان سیب یا هر ماده‌ی دیگر را در چندین مرحله تقسیم کرد اما این رَوَند در نهایت پایان می‌پذیرد و می‌توان به تکه‌های ریزی رسید که دیگر امکان ریزتر شدن ندارند.

جواب فعالیت صفحه 16 علوم هفتم

1- چند حبه قند بردارید و روی یک پارچه قرار دهید. آنها را با ضربه زدن به چند تکه‌ی ریز تبدیل کنید. ضربه زدن را آنقدر ادامه دهید تا پودر قند به دست آید.

2- همه‌ی پودر قند را بردارید و داخل یک لیوان آب بریزید و آن را هم بزنید تا حل شود.

3- آیا مطمئنید که تمام ذره‌های قند را برداشته‌اید؟ (درستی پاسخ خود را به کمک یک ذره‌بین بررسی کنید).

جواب فعالیت صفحه ی ۱۶ علوم هفتم

خیر مطمئن نیستم. به کمک ذره‌بین نیز مشخص شد که هنوز تعدادی از ذره‌های قند بر روی پارچه باقی مانده‌است.

4- آیا ذره‌های قند در آب قابل دیدن‌اند؟ آیا آنها داخل لیوان وجود دارند یا از بین رفته‌اند؟ (آزمایشی برای بررسی ادعای خود پیشنهاد کنید.)

جواب علوم هفتم صفحه ۱۶

خیر، قابل دیدن نیستند. ذره‌های قند داخل لیوان وجود دارند و از بین نرفته‌اند اما چون در آب حل شده اند قابل دیدن نیستند.

با چشیدن آب می‌توانیم ادعای خود رابررسی کنیم؛ مزه‌ی آب داخل لیوان را با یک آب دیگر مقایسه می‌کنیم و متوجه می‌شویم که آبِ لیوان شیرین است.

❤ جالب فا ❤

پاسخ فکر کنید صفحه ۱۶ علوم هفتم

همانطور که میدانید بخار آب موجود در هوای اتاق را نمی‌بینیم؛ اما میدانیم که بخار آب در هوای اتاق وجود دارد. آزمایشی پیشنهاد کنید که وجود آن را نشان دهد.

درون یک ظرف فلزی که سطح خارجی آن خشک است مقداری آب ریخته و سپس چند تکه یخ هم درون آن می‌اندازیم. بعد از مدتی، قطرات آب را بر روی سطح خارجی ظرف مشاهده می‌کنیم.

بخارِ آب موجود در هوا بر اثرِ مجاورت با ظرف فلزی حاوی آب یخ، گرمای خود را از دست می‌دهد تا با ظرف هم‌دما شود. بخار آب با از دست دادن گرما، به آب تبدیل می‌شوند و قطره‌های آب بر روی سطح خارجی ظرف پدیدار می‌شود.

از این آزمایش نتیجه می‌گیریم که بخارِ آب در هوای اتاق وجود دارد.

فعالیت صفحه 17 علوم هفتم

1- برای این فعالیت، مسابقه‌ی زیر را انجام دهید.

الف) ابتدا به گروه‌های مختلف تقسیم شوید. هرگروه با ابزارداده شده، پنج گلوله‌ی خمیری طوری درست کند که یکی از گلوله‌ها بدون هسته و چهارتای دیگر دارای هسته باشند. دقت کنید که جنس هسته‌ها متفاوت باشند.

فعالیت صفحه 17 علوم هفتم

ب) گلوله‌ها را شماره‌گذاری و مشخصات هر یک را برای خود یادداشت کنید.

پ) هرگروه، گلوله‌های خود را با گروه دیگر مبادله کند و از آن گروه بخواهد که به کمک ابزار موجود و با چند آزمایش، ساختار و درون گلوله‌ها را پیش‌بینی کند.

ت) در پایان از گروه همکار خود بخواهید میزان درستی پاسخ‌های شما را مشخص کند.

جواب فعالیت صفحه 17 علوم هفتم

خلال را از میان گلوله‌ها عبور می‌دهیم، در صورتیکه خلال از داخل گلوله رد شد نتیجه می‌گیریم که گلوله هسته ندارد.

به کمک لانپ و باتری و سیم یک مدار درست می‌کنیم و گلوله‌هایی که هسته دارند را از از طریق سوراخ‌هایی که توسط خلال ایجاد کرده‌ایم در مدار قرار می‌دهیم. اگر رسانا باشد لامپ روشن می‌شود.

گلوله‌هایی که هسته‌ی فلزی دارند را به آهنربا نزدیک می‌کنیم، در صورتی که جذب شد نتیجه می‌گیریم که جنس هسته از آهن است. هسته‌ی گلوله‌هایی که رسانا نباشند از جنس شیشه یا چوب هستند. گلوله‌ی با هسته‌ی چوبی سبک‌تر از گلوله‌ی با هسته‌ی شیشه‌ای است.

2- گلوله‌ها را مانند شکل با یک چاقو دو قسمت کنید و ساختار آنها و جنس هسته‌ها را با مشاهده‌ی مستقیم، مشخص و یادداشت کنید.

فعالیت صفحه ۱۷ علوم هفتم

پاسخ‌های قبلی خود را که از راه مشاهده‌ی غیرمستقیم به دست آورده بودید با این مشاهدات مقایسه کنید.

پاسخ‌هایی که از راه مشاهده‌ی غیرمستقیم به دست آورده بودیم با این مشاهدات همخوانی داشتند و بنابراین صحیح بودند.

❤ JalebFa.ir ❤

ازمایش کنید صفحه ی 18 علوم هفتم

1- مقداری کربن (زغال)، گوگرد، یک تکه سیم مسی و یک میخ آهنی بردارید. ویژگی ظاهری این عنصرها را یادداشت کنید؛ سپس با یک چکش روی آنها ضربه بزنید. مشاهدات خود را بنویسید.

جواب آزمایش کنید صفحه ی 18 علوم هفتم

کربن (ذغال): جامد است و و رنگش سیاه و کدر است. در اثر ضربه چکش پودر می‌شود.

گوگرد: جامد است و رنگش زرد کمرنگ و کدر است. در اثر ضربه چکش پودر می‌شود.

سیم مسی: جامد است و رنگش براق و مایل به قرمز (مسی) است. در اثر ضربه چکش خرد نمی‌شود اما به راحتی خم می‌شود.

میخ آهنی: جامد است و رنگِ آن خاکستری براق است. در اثر ضربه چکش پودر یا خم نمی‌شود و به سختی تغییر شکل می‌دهد.

2- یک مدار الکتریکی مطابق شکل زیر درست کنید و با استفاده از آن، رسانایی الکتریکی میخ آهنی، پوش‌برگ (فویل) آلومینیمی، گوگرد و زغال را بررسی کنید. مشاهدات خود را بنویسید.

جواب آزمایش کنید صفحه ۱۸ علوم هفتم

هر کدام از این مواد را که در مدار قرار می‌دهیم اگر رسانا باشند لامپ روشن می‌شود مثل میخ آهنی و پوش‌برگ که رسانایی الکتریکی بالایی دارند. ولی گوگرد نارسانا است. رسانایی الکتریکی کربن نیز کم است.

فکر کنید علوم هفتم صفحه ۱۹

دانش آموزی با استفاده از نتایج آزمایش‌های صقحه قبل، برخی از ویژگی‌های مواد را در دو گروه جداگانه در جدول زیر نوشته است. با بررسی آن به پرسش‌ها پاسخ دهید.

الف) جدول را کامل کنید.

جواب فکر کنید صفحه ۱۹ علوم هفتم

گروه (۱)	گروه (۲)
سطح برّاق دارند.	سطح برّاق ندارند.
اغلب در آب فرو می‌روند.	اغلب روی آب شناور می‌مانند.
رسانای برق هستند	نارسانا هستند (به جز کربن)
چکش‌خوار هستند	شکننده هستند

ب) برای هر یک از گروه‌ها یک عنوان انتخاب کنید.

1. گروه۱: رسانا
2. گروه۲: نارسانا

پ) اگر بخواهید عنوان فلز و نافلز را به گروه‌های بالا نسبت دهید، کدام واژه را به گروه (۱) و کدام را به گروه (۲) نسبت می‌دهید.

1. گروه۱: فلز
2. گروه۲: نافلز

ت) عنصرهای زیر را در دو گروه فلز و نافلز طبقه‌بندی کنید.

«نقره، آلومینیم، طلا، کربن، گاز نیتروژن، گاز اکسیژن، مس، آهن، گوگرد»

• فلز: نقره، آلومینیم، طلا، مس، آهن
• نافلز: کربن، گاز نیتروژن، گاز اکسیژن، گوگرد

فعالیت صفحه 20 علوم هفتم

1- باتوجه به شکل‌های زیر به پرسش‌های مطرح شده، پاسخ دهید:

الف) مشخص کنید که هر یک از شکل‌ها نشان دهنده‌ی ساختار اتمی کدام یک از مواد زیر است:

«عنصر فلز، عنصر نافلز و ترکیب»

جواب فعالیت صفحه 20 علوم هفتم

1. شکل ۱: عنصر نافلز
2. شکل ۲: ترکیب
3. شکل ۳: عنصر فلز

ب) یک تعریف مناسب برای ترکیب ارائه کنید.

به ماده‌ای که از پیوند دو یا چند نوع اتم به وجود می‌آید، ترکیب می‌گویند.

2- پیش‌بینی کنید موادی که مصرف می‌کنیم یا با آنها سروکار داریم، عنصرند یا ترکیب. برای پیش‌بینی خود دلیل بیاورید.

اکثر موادی که مصرف می‌کنیم ترکیب هستند؛ زیرا تعداد عناصر محدود است (91 عنصر در طبیعت وجود دارد) ولی تعداد موادی که اطراف ما وجود دارد، بسیار بیشتر از عنصرها هستند. پس اکثرشان از ترکیب عناصر مخالف به وجود آمده‌اند.

❤ JalebFa.ir ❤

فکر کنید علوم هفتم صفحه ۲۱

شکل‌های زیر ساختار اتمی ۳ عنصر را نشان می‌دهند. با توجه به آنها، چند ویژگی کلی برای عنصرها و اتم‌ها بنویسید.

جواب فکر کنید صفحه ۲۱ علوم هفتم

1. همه‌ی اتم‌ها ساختار کروی دارند.
2. اتم‌های هر عنصر دارای الکترون، پروتون و نوترون است.
3. تعداد الکترون‌ها، پروتون‌ها و نوترون‌ها در اتم‌های عناصر مختلف، متفاوت است.
4. همه اتم‌ها هسته دارند.
5. اندازه اتم‌های عنصرهای مختلف با هم متفاوت است.
6. پروتون‌ها و نوترون‌ها در کنار هم و درون هستهی اتم قرار دارند.
7. الکترون‌ها در اطراف هسته‌ی اتم و به صورت توده‌ی ابرمانند قرار دارند.
8. در همه‌ی عناصر، تعداد الکترون‌ها با تعداد پروتون‌ها برابر است.

آزمایش کنید علوم هفتم صفحه ۲۲

5 گرم شکر، آب و هوا را با استفاده از ترازو بردارید. با مشاهده‌ی حجم این سه ماده، درستی پاسخ‌های خود را بررسی کنید (برای وزن کردن هوا از توپ والیبال، فوتبال یا بسکتبال خالی استفاده کنید).

حجمی که 5 گرم شکر اشغال می‌کند کمتر از 5 گرم آب است. حجم 5 گرم هوا برابر با حجم توپ است. حجم 5 گرم آب کمتر از حجم 5 گرم هوایی است که درون توپ جای گرفته است.

پس می‌توان می‌توان گفت که ذرات شکر نزدیکتر به هم قرار گرفته‌اند و فشرده‌تر هستند. فاصله‌ی ذرات آب نسبت به هم بیشتر از ذرات شکر است و ذرات هوا نسبت به ذرات آب، در فاصله بیشتری از هم قرار گرفته اند.

حالتِ مواد بر اساس فاصله‌ی ذرات سازنده‌ی مواد به وجود می‌آید. در جامدات، فاصله‌ی مولکول‌ها بسیار کم است و فاصله‌ی مولکول‌ها در مایعات بیشتر از جامدات است و در گازها فاصله‌ی آنها خیلی زیاد است. بنابراین در جِرم‌های مساویِ مواد جامد و مایع و گاز، حجم گاز بیشتر از حجم مایع و حجم مایع بیشتر از حجم جامد است. پس می‌توان نتیجه گرفت که گاز جای بیشتری را اشغال می‌کند.

جواب آزمایش کنید علوم هفتم صفحه 22

وسایل و مواد: سرنگ، چوب پنبه (پلاستیک)، وزنه، گیره، پایه، آب و شن

روش آزمایش

1. سه چهارم حجم یکی از سرنگ‌ها را از آب و دیگری را از شن پر کنید.
2. با کشیدن پیستون، داخل سرنگ سوم به همان مقدار هوا وارد کنید.
3. نوک سرنگ‌ها را با درپوش آن محکم ببندید (یا در یک چوب پنبه با پلاستیک فرو برید و با خمیر بازی دور آن را محکم ببندید تا تمام درزها گرفته شود).
4. سرنگ‌ها را با استفاده از گیره محکم ببندید و روی هر کدام، یک وزنه با جرم یکسان قرار دهید (یا با کف دست، سرنگ را به سمت پایین فشار دهید).
5. مشاهدات خود را بنویسید. از این مشاهدات چه نتیجه‌ای می‌گیرید؟

مشاهده کردیم که حجم هوای داخل سرنگ، کم می‌شود ولی حجم آب یا حجم شن تغییر نمی‌کند چون فاصله ی بین مولکول های جامد و مایع بسیار کم است. از این آزمایش نتیجه می‌گیریم که گازها تراکم پذیر هستند و می‌توان حجم آنها را کاهش داد ولی یک مایع یا جامد را به آسانی نمی‌توان متراکم کرد.

❤ JalebFa.ir ❤

گفت و گو کنید صفحه 23 علوم هفتم

نمودار 2 میزان افزایش حجم مقدار یکسانی از چند ماده را در اثر گرم کردن به مقدار یکسان نشان میدهد. درباره ی داده‌های این نمودار در کلاس گفت  و گو کنید.

جواب گفت و گو کنید صفحه 23 علوم هفتم

جواب گفت و گو کنید صفحه ۲۳ علوم هفتم

اگر مقداری یکسان از گاز، مایع، جامد (فلزی) و جامد (نافلز) را به یک اندازه گرم کنیم، میزان افزایش حجم آنها با هم متفاوت خواهد بود. هر چه فاصله‌ی بین مولکول‌ها از هم بیشتر باشد و مولکول‌ها آزادی عمل بیشتری داشته باشند، بر اثرِ گرم‌کردن بیشتر افزایش حجم پیدا خواهند کرد. پس در اثر گرم‌کردن، افزایش حجم گازها بیشتر از افزایش حجم مایعات و افزایش حجم مایعات بیشتر از افزایش حجم جامدات است. از بین جامدات هم، حجم فلز‌ها (که به صورت شبکه‌ای از اتم‌ها در کنار هم قرار گرفته‌اند) راحت‌تر از نافلز‌ها افزایش پیدا می‌کند. چون اتم‌های نافلزات، درون ساختار مولکولی قرار دارند و بین مولکول‌های آنها پیوندهایی وجود دارد که باعث می‌شود افزایش حجم به سختی اتفاق بیفتد.

❤ جالب فا ❤

آزمایش کنید صفحه 23 علوم هفتم

یک بطری شیشه‌ای بردارید و یک بادکنک را محکم به درِ آن ببندید. حال یک پارچ پلاستیکی را تا نیمه از آب سرد پر کنید و بطری را درون آن قرار دهید؛ سپس پارچ پلاستیکی را تا نیمه از آب داغ پر کنید و دوباره بطری را درون آن قرار دهید. مشاهدات خود را یادداشت کنید.

هشدار: هنگام استفاده از آب داغ نکات ایمنی را رعایت کنید.

جواب آزمایش کنید صفحه ۲۳ علوم هفتم

وقتی بطری در آب سرد قرار می‌گیرد، آب سرد اطراف بطری شیشه‌ای باعث می‌شود فاصله مولکول‌های هوا از هم کم‌تر شده و حجم هوای درون بادکنک کم شود و بادکنک خالی می‌شود. و برعکس هنگامی که بطری در آب گرم قرار می‌گیرد حجم بادکنک بیشتر می‌شود زیرا آب داغ اطراف بطری شیشه‌ای سبب می‌شود فاصله‌ی مولکول‌های هوا از هم بیشتر شده و حجم آن افزایش یابد. بنابراین هوا وارد بادکنک می‌شود و بادکنک پُرباد می‌شود.

❤ JalebFa.ir ❤

فکر کنید صفحه ۲۴ علوم هفتم

شکل الف، وضعیت ذره‌های هوای درون بطری را هنگامی که در آب سرد قرار دارد، نشان می‌دهد. با توجه به آنچه آموختید، وضعیت ذره‌های هوای درون بطری را هنگامی که در آب داغ قرار دارد (شکل ب) رسم کنید. پاسخ خود را توضیح دهید.

جواب فکر کنید صفحه 24 علوم هفتم

ذره‌های هوای درون بطری هنگامی در آب سرد قرار دارد فاصله کمی نسبت به هم دارند. هنگامی که بطری درون آب داغ قرار بگیرد، ذره‌های هوا جنبش بیشتری پیدا کرده و فاصله‌ی آنها بیشتر می‌شود. در نتیجه فضای درون بطری و بادکنک را پر کرده و باعث باد شدن بادکنک می‌شود.

جواب فعالیت های فصل سوم 3 علوم هفتم در این نوشتار تقدیم شما شد که امیدوارم مورد رضایت شما عزیزان کلاس هفتمی واقع شده باشد و باز هم به جالب فا سر بزنید.