توضیحات

امرزوه مشهد اگرچه باعث رفاه راحتي انسانها شده است،ليكن معضلات خاصي را نيز به دنبال داشته است،هرچه جمعيت انسان در شهرها اضافه شود،به همان نسبت مشكلات شهري نيز افزون كه خواهد شد ، مشكلات كه نهايتا سلامت جسماني و رواني افراد را به طور مستقيم درمعرض خطر كرد مي دهد ، زيرا افزايش جمعيت از يك طرف باعث افزايش ترافيك ، افزايش حجم زباله توليدي و افزايش كارگاههاي صنعتي مي كردواز طرف ديگر از بين رفتن جنگلها ، درختان و فضاي سبز و بطور كلي عرصه هاي طبيعي را به دنبال خود خواهد كرد .

مسائل دسته اول باعث ايجاد انواع و اقسام آلودگيها نظير آلودگي هوا،آب ، خاك وصوت مي شود و مسائل و بام به تخريب محيط زيست خواهد انجاميد.از اين روست كه تك تك افراد ساكن در شهرها وظيفه قانوني و استاني دارند . كه براي حل نمودن معضلات زيست محيطي و بهتر ساختن محيط مشهد تلاش و كوشش نمايند .

مقاله طراحی شهری و فضای سبز

بر اساس اصل پنجاه قانون اساس جمهوري اسلامي ايران …. حفاظت محيط زيست كه نسل امروز و سنگهاي بعدي بايد در آن حيات اجتماعي رو به رشد داشته باشند ، وظيفه عمومي تلقي مي گردد …..

با توجه به اين وظيفه مهم در اين مجموعه سعي شده است با پرداختن به مقوله فضاي سبز فرصتي را براي دوست داران فراهم آورده تا به ياري حق شاهد سرسبزي نقاطي از ن باشيم كه بر هر دليل امكان فعاليت بايسته و چشمگير آنها وجود نداشته است .

بخش I : آشنائي با فضاي سبز

تعريف فضاي سبز

براي دست يافتن به توصيف دقيقي درباره فضاي سبز بايد ابتدا به تبيين مفهوم بپردازيم .

فضا مي تواند آنقدر تاريك و وسيع بنظر برسد كه احساس وجود بعد سوم را در ما از بين ببرد و يا چنان به چيزهايي داخل خود كيفيت دهد كه آنرا سه بعدي بناميم .نمونه يك فضاي دو بعدي ((صفحه )) و نمونه يك فضاي سه بعدي يك ((جعبه)) است .اشياء داخل داراي كيفيت خاصي هستند به عبارتي قابل درك هستند .

اگر فضاي مورد نظر سبز باشد در حالت دو بعدي به ((سطح سبز )) معروف است ودرصورتيكه سه بعدي باشد به عنوان ((فضاي سبز )) دسته بندي مي گردد .سطوح سبز زمينهاي هستند كه داراي پوشش هاي گياهي كوتاه نظير چمن و گياهان پوشش هستند و معمولا بازده اكولوژيكي آنها ناچيز است .

فضاهاي سبز زمينهايي هستند كه با پوششهاي گياهي بلند نسبتا بلند مثل انواع درختان پوشيده شده اند .

جنگلها و باغات از اين نوعند اين فضاها توسط درختان داراي بعد و حجم شده و داراي بازده اكولوژيكي بسيار بالايي هستند .از اين نظر به سطوح سبز ((فضاي منفي )) و به فضاهاي سبز ((فضاهاي مثبت )) گفته مي شود .

دو بعدي سطح سطح سبز فضاي منفي (بازده اكولوژيكي پايين )

فضا

سه بعدي فضا فضاي سبز فضاي مثبت (بازده اكولوژيكي بالا )

كاربري زمين از نظر پوشش گياهي

كليه اراضي كه در محدوده شهرها يا خارج از شهرها قرار دارد به دو دسته سطوح سبز و فضاهاي سبز طبقه بندي مي شود .

سطوح سبز بدو دسته شهرها و غير مستقيم مي شوند . سطوح سبزي را كه داراي كاركردهاي شهري هستند سطوح سبز شهري مي ناميم مثل زمينهاي بازي ورزشي چمن كاري شده آليزها و لچكي هاي كوچك (شامل رمپ ها ، لوپ ها و رفورنها )كه با انواع گياهان پوشش پوشيده شده اند سبز غير شهري نيز خارج از محدوده شهرها هستند مانند واقع حاشيه شهرها .

قبضا هيچ كدام از اين سطوح عمل غبارگيري ، كاهش آلودگيهاي با كاهش درجه حرارت و … را در مقايسه با يك جنگل داشته باشد .

فضاهاي سبز را نيز مي توان به دو دسته شهري و غير شهري تقسيم نموده فضاهاي سبز غيرشهري فضاهايي هستند كه كاركرد شهري ندارند . اين فضاها يا طبيعي هستندمثل جنگلهاي طبيعي حاشيه شهرها يا مصنوعي و دست سازنده مثل باغات و جنگلهاي مصنوعي .البته بعلت توسعه هاي شهري ممكن است بعضي ازاين فضاها درباغهاي شهري قرار گيرند ليكن از آنجاييكه كاركرد آنها خاص مراكز شهري نسبت در دسته بندي فضاهاي سبز غير شهري قرار مي گيرند .

فضاهاي سبز شهري خود به چهار دسته طبقه بندي مي شوند :

1-فضاهاي سبز عمومي:اين دسته از فضاهاي سبز فضاهاي سبز شهري هستندكه كاركرد اجتماعي بسيار بالايي دارند . اين فضاها براي استفاده عموم مردم در تمام سطوح و افشار طراحي و تجهيز كرده اند. نيمكتها ، عمودهاي روشنائي ،آبخوريها ،سرويسهاي بهداشتي ، معابر و … از مولفه هاي فضاهاي سبز عمومي به شمار مي روند .از اين فضاهاي سبز معمولا به عنوان ((پارك )) و اخيرا به عنوان ((بوستان )) نام برده مي شود .

فضاي سبز عمومي = فضاي سبز اجتماعي

2- فضاهاي سبز نيمه عمومي : فضاهاي سبزي كه داراي بازده اكولوژيكي هستند درحاليكه استفاده كنندگان ازآنها،نسبت به فضاهاي سبز عمومي محدود ترند.محوطه هاي بيمارستانها،پارگانها،ادارات دولتي،هتلها، مارخانجات و … جزء اين دسته اند كه بازده اجتماعي زيادي ندارند .

3- فضاهاي سبز خياباني : درحقيقت نوعي از فضاهاي سبز شهري هستند كه بطور معمولي درختكاري حاشيه اي خيابانها را تشكيل مي دهند كه در حقيقت كه حامل پياده رو و سواره واقع مي كردند . فضاهاي نسبتا كوچك ميادين ، لچكي ها و آيليزها ، رهپهاو لويها و … نيز جزء اين دسته اند .

4- فضاهاي سبز خصوصي : در اصل شامل فضاهاي سبز منازل ، ويلدها و باغات خصوصي واقع در شهرها است كه در افزايش توان اكولوژيكي شهرها بسيارحائزاهميتند ولي درعين حال فاقد بازده اجتماعي هستند،چون استفاده كنندگان اين اماكن اعضارا در حد يك يا چند خانواده اند .

تعريف فضاي سبز

حال كه با مفهوم انواع سطوح و فضاها آشنا شديم لازم است به تعريف دقيقي از فضاي سبز بپردازيم .

تعريف عاميانه : درحقيقت ساختن يك بخشي از طبيعت شهري را فضاي سبز مي گويند .

تعريف آكادميك: بكارگيري اجزاء زنده شامل گياه ، پرنده ، ماهي و … و اجزاء و غير زنده شامل سازه هاي معماري ، آب و … با دست ورندي سه عامل رنگ ، شكل و سايت بطويكه ما را به يكي از اهداف كه ممكن است زيبائي يا حل يك معضل زيست محيطي باشد برساند .

گياهان آب

اجزاء زنده

پرندگان اجزاء غير زنده سازه هاي معماري شامل :

ماهيها چوب

ساير جانوران سنگ

بتن

فلز

خاك

نقش فضاي سبز واقعيت آن در زندگي شهري انسانها :

اهميت دادن به نقش فضاي سبز در زندگي انسانها و ايجاد علاقه بيشتر به درخت و كل چمن ضرورتي است كه مانع بروز نابودي شهرها بر اثر آلودگي هوا و محيط زيست انساني مي كرد ، بدين منظور به شناخت نقش هاي فضاي سبز به شرح ذيل مي پردازيم .

1- جذب پرتوهاي خورشيد : دو بخش از پرتوهاي خورشيد به بدن انسان و جانوران ديگر تاثيرات زيادي دارند . بخش اول پرتوهاي مادون مركز با طول موج بلند اثر گرما بازائي داشته و موجب سوزان بودن در عين حال به ميزان زيادي توسط شاخ و برگ گياهان وبطور كل فضاي سبز جذب مي كردند.بخش دوم پرتوهاي ماوراء بنفش است كه به ميزان كمتري جذب مي شوند.احساس آرامشي را كه انسان درسايه و بويژه سايه يك درخت احساس مي كند يك درخت احساس مي كند تا حد زيادي مربوط به جذب اين جانداران در برابر آفتاب سوزان به خوبي روشن مي شود .

A

اسامي گونه هاي مقاوم و خوب درختان در برابر آلودگي هوا عبارتند از :

1- درخت عرعر با نام علمي Ailan thus allissina

2- درخت ابريشم شب با نام علمي Albizzia a yulibrissin

3- درخت داغداخان با نام علمي Celis avstrulis

4- درخت ژينگوبا نام علمي Cin go

5- درخت ممكنولپاي سفيد با نام علمي Magnolia grandifrova

6- درخت توست با نام علمي Morus . alba

2- جذب گردو غبار هوا :

درختان به سبب پراكندگي شاخ و برگ خود بر تمام سطوح ، همچون يك گردگير بزرگ عمل مي كنند . طي برسيهاي بعمل آمده يك هكتار فضاي سبز كه حدودا 200 اصله درخت درآن كاشته شده باشد تا 68 تن گردو غبار هوا را در هر بارندگي در خود جذب نموده است . كه اين در صورتيكه است كه جذب اين حجم ازآلودگيهاي محيط هزينه بسيار بالايي را شامل مي شود در صورتيكه درختان و بطور فضاي سبز وجود نداشته باشد .

3- توليد : اكسيژن هوا نقش اساسي را در فرايند تنفسي و سوخت و ساز درانسانها بعهده دارد.درمحيطهاي شهري كه كمبود اكسيژن بسيار مشهود است مقدارزيادي ازآنان درطبيعت ازطريق فضاي سبز توليدمي گردد. كمبود اكسيژن عمدتا ازطريق تنفس انسانها ، كاركرد موتورهاي اقتراقي اتومبيلها و صنعت و … ايجاد مي گردد . بر اساس مطالعات بعمل آمده تنها را چمني كوتاه نشده (با ارتفاع بالايي ) مي تواند به اندازه نياز يك انسان در يك سال اكسيژن توليد كند . عمده اين اكسيژن از طريق فرآيند فتوسنتز توليد مي گردد .

4- توليد نيتوسنيد : نيتوسنيد دوايي است كه از بسياري گياهان ترشح مي شود و براي بسياري از باكتريها و قارچهاي تك سلولي و برخي حشرات ريز اثر كشندگي دارد ، در حين حال اين مواد بر روي انسان اثر فرح بخشي دارد . دليل اين امر را دانشمندان چنين اعلام نموده اند كه مغز انسان داراي دو نيمكره است نيمكره راست در تنظيم احساسات غريزي و طبيعي انسان مانند احساس حجت ، خواب و … نقش دارد . در حاليكه كه نيمكره چپ كار به تنظم كشيدن كار هاي مكانيكي انسان ، نيز تنظيم دقت و سر وقت حاضر شدن و .. را بعهده دارد. انسان شهر نشيني به دليل درگيري دركارهاي روزمره و شرايط محيط زيست شهري به مراتب كار بيشتري از نيمكره چپ خود مي كشند كه اين امر موجب اختلال بين دو نيمكره مغز درنتيجه عملكرد طبيعي مغز انسان مي گردد . گياهان از طريق رهاسازي نيتوسنيد مي توانند تعادل بين دو نيمكره مغز را به خوبي برقرار ساخته و حالت طبيعي و آرامش بخشي را به انسان ارزاني دارند .از جمله درختان كه نيتوسنيد زيادي توليد مي كنند مي توان به گردو ، كاج ، زاد، فندق ، بلوط، سرو كوهي ، كالپيتوس ، بيد ،افزا ، زبان گنجشك و داغداخان اشاره نمود.

B

جهت كاهش بار آلودگي صوتي و جلوگيري از انتشار آن به كمك فضايس بز ، بايد در انتخاب گونه هاي مناسب نهايت دقت را بعمل آورد . در انتخاب گونه هاي گياهي نكات ذيل بايد مد نظر قرار گيرند :

1- استفاده از گونه هاي درختاني كه برگ پهن و ضخيم ، همچنين تنومند دارند.

2- برگها تا حد امكان عمود بر جهت انتشار صوت قرار گيرند .

3- برگها بعد از خشك شدن روي شاخه بمانند .

4- حتي المقدور از بين هميشه سبز استفاده شود .

نمونه بارز اين گياهان بلوط سياه ، خرزه ، عشقه ، ماگنوليا و … مي باشند .

5- تعديل آب و هوا : فضاي سبز گياهان موجود در آن از طريق سه مكانيزم تبخير،تعريف وتعريق باعث كاهش دما وافزايش ميزان رطوبت نسبي ميكروكليها مي شوند .

طوريكه دماي يك هكتار فضاي سبز در مرداد ماه تا 5/4 درجه كمتر از فضاي مجاور بدون درخت بوده و در عين حال رطوبت نسبي درون آن تا 11./. از محيط اندازه گيري شده است .

بطور كلي فضاهاي سبز ازطريق تعديل آب هواي ميكروكليهاي خود نتيجتا باعث تعديل آب و هواي محيط شهري مي كردند .

6- كاهش آلودگيهاي صوتي:گرچه امواج صوتي مي توانندكاهش رشد گياهان را به همراه داشته باشند . در عين حال درختان و درختچه ها مي توانند در كاهش آلودگيهاي صوتي موثر باشند . به هر حال كيفيت با كاهش صدا درختان و درختچه هاي مختلف بر حسب اندازه برگ ، تراكم شاخ و برگ ، نوع و بلندي درخت تفاوت دارد.اين جذب بخاطر لايه سلولزي و فضاهاي بين سلولي سلولهاي گياهي است كه اين خصوصيت در سايه جانداران و سازه معماري شهرها موجود نمي باشد .

نقش فضاي سبز و اهميت ان در زندگي شهري انسانها

بخش II : آشنايي با گياهان

گياهان بعنوان بهترين جزء فضاي سبز درطراحيها وبكار گرفته مي شوند اهميت گياهان درحدي است كه اگر آنها را از مجموعه فضاي سبز حذف كنيم عملا مفهوم فضاي سبز از بين خواهد رفت . از اين ارتباط به آشنايي با گياهان و خصوصيات طبيعي آنها مي پردازيم .

انتخاب گياهان بر اساس خصوصيات طبيعي آنها :

خصوصيات طبيعي گياهان كه معمولا انتخاب آنها را براي كاشت در محلي تاثير خود قرار مي دهد عبارتند از :

1- نور 2- رطوبت 3- خاك 4- رنگ

الف) نور: بطور كلي گياهان از نظر نياز نوري به دسته تقسيم مي كردند . آفتاب دوست ، سايه پسند و آفتاب سايه هر كدام از گياهان در هر دسته اي كه قرار گيرند. به خوبي رشد و نمود مي كنند بنابراين در انتخاب گياهان ، بايستي به موفقيت محل ،ميزان نورمدت تابش و شدت تابش توجه كرد … براي روشن شدن اثر نور در يك سايت شناخت چرخه نوري اهميت بسيار زيادي دارد .

چرخه روشنايي براي گياهان

A مكان آفتابي و گرم

B مكان نيمه سايه

C مكان كاملا سايه

سروكانهاي آفتابي وگرم بيشترگياهان يكساله به دو ساله ازقبيل تاج خروس،تاج خروس برگي ، بگونياي هميشه گلدار ، داوودها ، تاتور ، شب بوي پاكوتاه ، گل كاغذي يكساله ، سيلن ، خورشيدي هميشه بهاره آهار ، انواع شاپسند و … را مي توان پرورش داد .

درمكانهاي آفتاب سايه گياهاني از قبيل گل حنا ، فلوكس ، زنبق دشتي ، پروانش، پيچ تلگراني ، و … رشد و نمو نمي نمايند .

درمكانهاي كاملا سايه از قبيل راهروها ، داخل ساختمانها و با بالكنهاي روبه شمال گياهان آپارتماني ناميده مي شوند با رشد و نمو مي نمايند .در محلهاي باز كه شدت نو بسيار پاييز است گياهاني ، وينگا و سلولي و …. كشت مي كردند.

ب) رطوبت : ميزان رطوبت نسبي و مخصوصا شرايط اقليمي در چگونگي رشد وانتخاب گياهان بسيار موثرند.بعنوان مثال در مناطق غير شهري مانند روستاها ودر كناب رودخانه ها،درياچه ها و..گياهان رطوبت پسند مثل شمعداني ، گلونياو كاشته مي شوند . مناطق شهري كه تراكم ساخت و ساز و وجود بتن وآسفات وسطوح عايق رطوبت درخشكي هوا وميزان تابش خورشيد و بالطبع درجه حرارت محيط موثراست مي توان از گياهان خشكي پسند و مقاوم استفاده نمود.

ج) خاك:عبارتست از مخلوطي ازمواد كاني (معدني ) وآلي كه حاوي موجودات زنده بسياري بوده و منبع اصلي تامين كننده مواد غذايي و آب نيز جهت گياهان است .

موجودات زنده وخاك شامل باكتريها،قارچها،تك سلوليها،جلبكها ، اكستيوسيتها، نماتدها ،كرم ها و حشرات هستند .هرچه به جمعيت موجودات زنده خاك افزوده شود اين خاك از نظر مغيرات مدد و غذائي فني تر است . موجوداتي نظيركرم بدليل افزودن مواد غذائي به خاك از ارزش خاصي برخوردار داراست.

بافت خاك : يكي ازويژگيهاي فيزيكي خاك است .اندازه نسبت درصد مواد تشكيل دهنده خاك بوده وبطور محلي خاكها از نظر بافتي شامل خاكهاي شني (سبك )، لومي (متوسط ) ورسي (سنگين ) طبقه بندي مي كردند . خاكهاي سبك داراي ظرفيت نگهداري آب كمي بوده يا خاكهاي سنگين ظرفيتشان بسيار بالاتر است .بافت خاك معمولا غير قابل تغيير است .

ساختمان خاك :طرز قرار گرفتن ذرات خاك دركنار يكديگر است و انواع مختلفي شامل كردي ،لايه اي ،مكعبي ،استوانه اي ، منشري و… را دربر مي گيرد .معمولا ساختمان خاك در اثر عمليات مكانيكي و … تغيير مي كند كه اين گياهان نيست .

فضاي حاما بين ذرات: به ميزان خلل و خرج بين ذرات خاك گفته مي شود و بطور كلي بستگي به بافت خاك دارد . در خاكهاي رسي خلل خرج )فضاي بين ذرات )بسيار زيادي ولي خاكهاي سبك دارد . خلل و خرج بسيار كمتري هستند. اين ميزان خلل وخرج درميزان ظرفيت نگهداري آب بسيار موثر بودن و همچنين در تهويه خاك و اكسيژن رساني به بافتهاي گياهي (ريشه ها ) باتاثير نيست .

ويژگيهاي شيميايي خاك نيز شامل واكنش خاك ، PH ، ظرفيت تبادل كارستوني ميزان عناصر خاك (عناصر ميكروهماماكرو و t و … مي شود .

د) رنگ : گياهان و گلها زناني جلوه بيشتري دارند كه با رنگ زمينه نوعي تناسب و هماهنگي داشته باشند . اين نكته در انتخاب گياه موثر است .بعنوان مثال براي زمينه هاي سفيد هيچ گاه نبايد گونه گياهي كه رنگ كل آن روشن است انتخاب كرد . در هر حال رنگ اصلي بايد قوي تر از رنگ و بام باشد .

بنابراين با توجه به خصوصيات فردي سليقه و شرايط محيطي ، بين رنگهاي انتخابي و تركيبي بايستي نوعي نظم و هماهنگي پديد آيد . اين هماهنگي زمانه پديد در مي گردد كه هر رنگ در كنار رنگ مكمل خود قرار بگيرد .

بعنوان مثال رنگ زرد يا بنفش آجري يا آبي و قرمز يا سبز هماهنگي جالبي بوجود مي آورند . كه نمونه عيني آن رنگ گلهاي قرمز در كنار و رنگ سبز برگهاي يك گياه است .(قرمز در متن سبز ) .

حال كه با نيازهاي گياهان آشنا شديم انواع زينتي را طبقه بندي كرده و معرفي مي نمائيم .

گياهان زينتي تمامي گياهان كه بعنوان تزيينات كاربرد دارند را شامل مي كردند، اين گياهان بر اساس طول عمر و دودمشان طبقه بندي شده و شامل يكساله ، دو ساله و دائمي هستند .

گاهي دراين تقسيم بندي شرايط وخصوصيات ديگرنظير مقاومت يا حساسيت به سرما ، طول دوره و بالاخره در گياهان دائمي خصوصيات ساقه آنها از نظر علفي يا بودن مورد توجه قرار مي گيرد .

1- گياهان يكساله : به كليه گياهان كه طول دوره رشديشان (از كاشت بذر تا كل دهي و توليد بذر مجدد ) كمتر از يك سال باشد گياهان يكساله مي گويند .برخي از آنها در پاييز كاسته مي شوند .(گلهاي فصلس رد ) و بعضي ديگر در بهار كاشته مي شوند .(گلهاي فصل گرم ) .

اصول كاشت گياهان يكساله :

طرق مختلف كاشت بذر:بعضي ازبند ونباتات مختلف را مي توان بطور مستقيم در محل كاشت اصلي قرار داد ، در صورتيكه عده زيادي از بذر گياهان زينتي را بايستي ابتدا در قطعه زمين كوچكي موسوم به خزانه قرار داده و سپس در وقت معيني آنها را بصورت منشا ، به محل اصلي خود انتقال داد .

نبودگياهان يكساله فصل سرد مانند بنفشه ، هميشه بهار و … را در اواخر مرداد ماه درمحل كاملا باز خارج ازگلخانه )كشت مي كنندوسپس مهرو آبان نشادهاي توليد شده را بستر اصلي منتقل مي نمايند . گياهان يكساله فصل گرم مانند گل آهار ، جعفري ، اطلسي ، در غير را بايد در انتهاي اسفند ماه تا ابتداي فروردين ماه بعد از رفع سه ماهي بهار ، و خط يخبندان كشت گردد . نشادهاي بعمل آمده دراين خزانه هاي از ابتداي فروردين ماه به محل اصلي مورد نظر انتقال داده مي شوند .

درصورتيكه منظور زودرس كردن اين نشاء باشد از خدماتي قبل آنها را در گلخانه و در جعبه هاي خاصي بذر كاري مي نمايند .

نقل وانتقال نهالهاي بوجود آمده و از كاشت بذ در خزانه براي كاشت در محل اصلي را نشاء كردن مي نامند .براي انجام عمل نشاء كردن بايد چندين نكته مهم را در نظرقرار داد كه عبارتند از :

كشيدن نهالهاي از خزانه ، تهيه وآرايش بوته و نهايتا كاشت در محل اصلي .

براي كشيدن نهالها در ابتدا بايد خزانه را به اندازه كافي آبياري نموده و سپس اقدام به درآوردن نشاءها از زمين نمود .بديهي است در خاكهاي خشك سيستم ريشه گياه ، صدمه مكانيكي جلوگيري بعمل آورد . پس از خارج كردن نشاء ها از خزانه بايد سعي كرد كه در كمترين مدت نهال را به محل اصلي منتقل كرده و كاشت خاك باغچه جهت بخاركاري بايستي خاكي حاصلخيز و عاري از بذر علفهاي هرز باشد . چنين خاكي داراي كود دامي كاملا پوسيده يا خاكبرگ كاملا پوسيده به آن اضافه نمود . درصورتيكه خاك باغچه نامناسب تشخيص داده شود تا عمق حداقل 20 درجه از آنرا خارج كرده و بجاي آن خاك حاصلخيز و مرغوب مي ريزند .درصورتيكه نياز به تعويض خاك نباشد ابتدا بايد بقاياي گياهي باقيمانده از سال قبل را و چنين جمع آوري نمود . سپس مواد آلي به آن اضافه كرد.بيل زدن ، شن كشي ، تسطيح ، جمع آوري كلوخه ها و سواد درشت نيز جمله عمليات تكميلي تپه بستر جهت كاشت گلها مي باشد .

نشاء هاي كه از قبل به محل منتقل شده اند بتوسط ميخ نشاء با رعايت نكات ذيل كاشته مي شوند .

كاشت روي خطوط كاملا موازي انجام گيرد .

فاصله نشاء ها روي خطوط كاملا برابر و يكنواخت باشند .

فاصله خطوط گلكاري نيز بايستي دقيقا به اندازه فاصله كاشت روي خطوط ها در نظر گرفته شود .

گياهان بحالت زيگزاگي كنار هم كاشته شوند .

در اين نوع كاشت اولا رقابت مواد غذايي ، آب و نور به حداقل رسيده و ثانيا با رشد كاملا يكنواخت گياهان ، يك توده گلكاري يكدست و يكنواخت بوجود خواهد آمد .

بطوركلي مي تواند توجيه كرد در بستر كاشت در گلهاي فصلي در برنامه كودي ساليانه به مقدر 15 و 15 پتاسيم استفاده گردد .

در صورت مشاهده علائم كمبود مواد غذائي مي توان از كودهاي كامل علاوه بر عناصر N ، P ، P وK داراي كليه ميكرو مي باشند .اين كود ها را مي توان بصورت محلول پاشي شانه ها و برگها گياهان استفاده نمود .

با توجه به اينكه گياهان فصلي سيستم ريشه ي خيلي عميقي نداشته و تا عمق 20 درجه سطح خاك نفوذ مي كنند ، آبياري بايستي طوري انجام گيرد كه حداقل تا اين عمق از خاك كاملا مرطوب شوند . در خاكهاي سنگين كه ظرفيت نگهداري آب در خاك بسيار بالا است فاصله دو آبياري را بيشتر و درخاكهاي سبك كه آب به راحتي از دسته ريشه گياه خارج مي شود فاصله آبياري ها را بايستي كمتر در نظر گرفت. از جمله سايه عمليات مورد نياز براي نگهداري گلهاي فصلي مي توان به موارد ذيل اشاره نمود .

سد شكني ، وجين علفهاي هرز ، واكاري ، سرگل بردار و …..

ليست گياهان فصلي (يكساله )پركاربرد در فضاي سبز

1-1- كل دكمه اي: گياهي است با نام علمي Gomphrena grlobosa ، يكساله و رنگ گلهاي آن مركز متمايل به بنفش و در برخي گونه ها (G.Auratiaca ) به رنگ زرد متمايل به نارنجي و يا سفيد ، صورت يا ابلق مي باشد .

ازدياد اين گياه توسط بذر انجام مي گيرد معمولا در اواخر فروردين خزانه ا را تهيه نمودن و در اواسط ارديبهشت به بستر اصلي منتقل مي كردند . بطور كلي گياهي است گرما دوست و در آفتاب با آفتاب سايه بخوبي رشد مي كند . بر اساس خصوصيات كل وتنوع رنگ آن براي تزيين نمودن تپه ها ، باندها ، كاشتها ، كاشت در فلودر باكس، و گلدانها مناسب مي باشد . با توجه به اينكه گياه مي تواند تا مدت تقريبا خوب رنگ كل خود را حفظ نمايد براي تهيه دسته گل خشك نيز بكار برده مي شود .

2-1- گل حنا : گياهي است با نام I mpatienospp يكساله و برخي اوقات دائمي مي شوند . گلهاي آن كم پر يا پرپر بودن و از اواخر خرداد تا اوائل پاييز داراي گل مي باشند. رنگ گلها سفيد ، صورت ، قرمز و بنفش است . البته در سالهاي اخير رنگهاي متنوعي از اين گياه بدست آورده اند .

واريته پاكوتاه آن در صورتيكه توده اي كشت شوند جلوه بسيار زيبايي خواهند داشت . ازدياد اين گياه بتوسط بذر است.بدين ترتيب كه در اواخر اسفند ماه يا اوائل فروردين ماه در خزانه كاشته و اوائل ارديبهشت به زمين اصلي منتقل مي كنند. همچنين گل حنا را مي توان ازطريق كلمه شاخه تكثير نمود . بطور كل گياهي است كاب محلهاي سايه و نيمه سايه و بعلت توليد ريشه هاي زياد مي توان آنرا چندين بار نشاء يا جابجا كرد .

1: ارتام پاكوتاه . اين گياه در حاشيه باغچه هاي بالكن ها و تراسها استفاده مي شود . ارتامي كه پابلند در باندهاي مخلوط و يا بصورت پوشاننده ديواره ها ، شيب ها وحصارها مورد استفاده قرار مي گيرند . بعضي از گونه هاي آن I.Sultomi آن مناسب براي نگهداري در آپارتمانهاي بعنوان كل آپارتماني هستند كه در اينصورت در تمام طول مدت سال گلدهي دارند .

گونه هاي آپارتماني را بايستي در مقابل سرما محافظت كرد .

3-1- عسلي (صدفي ): گياهي است با نام علمي Alyssum maritimum سريع اگر شد و پاكوتاه (با ارتفاع كمتر از 15 درجه ) مناسب براي كاشت در فصل گرم ، رنگ گل آن سفيد صورتي ، بنفش تا آبي و در دو رنگ ديده مي شود . تكثير آن از طريق بذر يون و دوره رشد آن كوتاه است . مكان آفتابي و گرم وهمچنين خاك مي پسندد. اين گياه داراي عطري شيرين شبيه بوي عسل مي باشد و مناسب براي و باندها ، بعنوان گل آويز ، باغهاي صخره اي و كشت توده اي در سطوحي كه شيب خيلي كمي دارند . مي باشد .

4-1- سلوي : گياهي است يكساله با نام علمي Solvia و بر اساس شرايط زيستي مي تواند دو ساله پاداشي نيز بشود . گلهاي آن به رنگ هاي قرمز ( با فراواني بسيار بالا ) ، آبي ، بنفش و صورتي ( با فراواني خيلي كم ) . برخي از واريته هاي آن پاكوتاه و زودرس هستند كه بيشترين كاربرد را براي فضاهاي سبز دارند .

ازدياد آن از طريق بذر كاري و نشاء كاري مي باشد .بوته هاي حاصل از بذر كاري را در اوائل فروردين در محل اصلي با فاصله حدود 30 درجه نشاء مي كنند. گياهي است سايه پسند و از نظر كاربرد تزييناتي مي توان آنها را در سايه درختان وحاشيه هاي سايه (ضلع شمالي ساختمانها ) بكار برد . خاك مناسب جهت كاشت سلولي خاك تازه و نسبتا سبك كمي غني مي باشد .

اين گياه در طول تابستان به رطوبت نسبتا بالايي نياز داشته و در اين مدت گلدهي مناسبي خواهد داشت .

5-1- لادن : گياهي است با نام علمي Tropaeolum Majus .گلها به رنگ زرد ، زرد تند ، قرمز ودر برخي واريته ها بصورت كمرپرو از بعضي بصورت پرپر ديده مي شود.ازدياد اين گياه توسط بذر و قلمه انجام مي پذيرد و بذر را معمولا در اواخرزمستان در گلدانهاي متوسط كاشته و در ارديبهشت ماه به محل اصلي منتقل مي كنند .

خاك مناسب جهت كاشت لادن مخلوطي از خاك باغچه ، خاك برگ وماسه بادي است كه بايستي در طول مدت رشد مرطوب نگه داشته شود . اين گياه و آفتاب درست بوده و در آفتاب سايه هم رشد خوبي دارد .

انواع پاكوتاه گل لادن در داخل حاشيه هاي چمن كاريها و يا در كنار باغچه ها بصورت نواري كشت مي شوند. نوع خزنده آن را در بالكنها و فلددرباكسها بكار مي برند . اين گياه بعلت رشد و زياد خود مي تواند سطح را در مدت زمان كوتاهي بپوشاند .

6-1- ميمون : گياهي است يكساله با نام علمي Antirrhinum ولي در بعضي مواقع مي تواند بصورتي دائمي نيز مورد استفاده قرار گيرد .گلهاي آن به رنگ ، لوان ، زرد ، سفيد قرمز ، بوده و در دو نوع پاكوتاه () و پا بلند ديده مي شود . تكثير آن بتوسط بذر بوده و در اوائل فروردين ماه همانند تغيير گياهان فصل گرم خزانه كاري نموده ودر موقع مناسب به زمين اصلي منتقل مي كردند .

خاك مورد نياز اين گياه خشك و ترجيحا آهكي مي باشد . در خاك معمولي و قوي باغچه ها با ميزان رطوبت كافي رشد خوبي كرد و كودي نياز ندارد . در مكانهاي آفتابي وتا حدودي آفتاب سايه كشت مي كرد .

انواع پا كوتاه آن جهت ايجاد توده هاي رنگين در چمن كاريها و حاشيه ها و نوع پا بلند آن بيشتر در حاشيه هاي كنار ديوارها كاشته مي شوند . ضمن اينكه اقلام پا كوتاه و جهت كاشت در گلدان فلادرباكس و استفاده و بالكن ساختمانها وبكاربرده مي شوند .ميمون با توجه به رنگ كل ، مكمل خوبي براي گياهان گل ظريف مثل مارگريت سفيد مي باشد .

7-1- مينا (ستاره اي ) : گياهي است يك به نام علمي Aster tanacetiflius گلهاي آن به رنگهاي بنفش ،صورتي، سفيد ، قرمز ، زرد و برخي الوان هستند . اين گياه داراي واريته هاي پا بلند و پا كوتاه بوده كه از نظر تزيينات واريته پا كوتاه جهت تزيين حاشيه ها بسيار مناسب است .

ازدياد اين گياه توسط بذر انجام گيرد . بذرها معمولا از نيمه آخر شهريور به بعد درخزانه كاشته وهمزمان با گلهاي فصل سرد به محل اصلي منتقل مي كنند.

خاكهاي خوب و نقاط آفتابي و سايه آفتاب را ترجيح مي دهد . در خاكهاي مرطوب دما درپوسيدگي ريشه شده ودر سرما از بين مي رود . بدين منظور براي محافظت اين ريشه ها از سر، توسط پوشش سبكي از بقاياي گياهي و شاخه هاي كوچك آنها را مي پوشانند اين گياه براي حاشيه باغچه ها ، باندهاي گلكاري ، و كشت در گلدان و فلادرباكس به منظور تزيين موقت چمن كاريها ) مناسب است .اين گياه توام با بنفشه ( با رعايت تركيب رنگها ) جلوه بسيار زيبايي را در اوائل بهار خواهد داشت . همچنين زمينه بسيار مناسبي براي كشت لاله هاي زرد رنگ و يا سفيد رنگ به شمار مي رود .

8-1- كرديسيس : گياهي است يكساله و گاهي اوقات چند ساله مي شود . نام علمي اين گياه Coreopsis spp مي باشد . گلهاي آن به رنگ زرد ، زرد و قهوه اي بوده و گلهاي زيادي توليد مي كند. بوسيله بذر تكثير شده در اوائل فروردين خزانه هاي باز كاشته مي شوند .در اوائل خرداد ماه نشاء ها را بفاصله 30 –12 بر حسب ارتام مختلف در بستر اصلي مي كارند .

خاك مناسب براي كاشت خاكهاي رسي – شني و مكانهاي كاملا آفتابگير را مي پسندد .ارتام پا بلند را بايد در نقاطي كشت كرد كه در مقابل باد محفوظند .

ارتام پا كوتاه پرپر آن بعلت فراواني دوام گل براي تزيين حاشيه باغچه ها بصورت بارزي كشت مي شوند . ارتام بايد بيشتر براي گل بريده استفاده مي كردند .

9-1- قرنفل : اين گياه با نام علمي Dian thus chinensis جز گياهان يكساله و دوساله مي باشد. ازدياد اين گياه از طريق بذر كاري در خزانه جات كه بذر در به نشاء تبديل شده و نشاء ها را به فاصله 25 درجه از هم در محل اصلي كشت مي كنند .در صورتيكه قرنفل به صورت گياه دوساله كشت شود ، بذركاري و جابجائي آن بايد هر سال تكرار شود .

سفيد،زرد ، نارنجي ، صورتي ، قرمز ، آبي ، بنفش دالوان از رنگهاي گل اين گياه است .

اين گياه در هر نوع خاك كه غني بوده و محفوضا خاكهاي با جنس آهكي رشد خوبي دارد ولي در صورتيكه به خاكهاي آهكي تقريبا ، سه بادي اضافه شود رشد گياه بهتر صورت مي گيرد . كود تازه براي اين گياه مناسب نيست زيرا به آن آسيب مي رساند . نقاط آفتابي و گرم بهترين نقاط براي كشت اين گياه است.براي كاشت در روي تپه ها و يا حاشيه هاي آفتابي (گلداركردن در بهار و تابستان ) مناسب و زيبا است .

10-1- گاز انيا : اين گياه جز گياهان يكساله و اكثر اوقات دائمي است .نام علمي آن Gazamia مي باشد . ارتفاع آن به صورتي 30-20 مي رسد . برگها به صورت طوقه اي در قاعده گياه (حالت روز) قرار مي گيرد . برگها سرنيزه اي ، گاهي كنگره كم عمق ، صاف در سطح فوقاني ، سفيد و درشت مي باشند . گل آذين كلاپرك به قطر 9-7 گلهاي كناري سفيد ، زرد ، زرد پر رنگ ، نارنجي و مركز و گاهي اوقات قهوه اي هستند .

ازدياد اين گياه از طريق بذر كاري در خزانه در فروردين ماه صورت مي گيرد.

و پس از رشد كافي به بستر اصلي منتقل مي كردند .اين گياه معمولا بعد از گياهان پيازي و دوساله كه از گل رفته اند مورد استفاده قرار مي گيرد . خاكهاي قابل نفوذ و غني و همچنين نقاط گرم آفتابي را مي پسندد ولي با وجود اين قادر به عمل اولين يخبندان زود رس مي باشد . در صورتيكه خاك سرشار از فسفر باشد رشد بهتري در دوره رشد زايشي خواهد داشت .

كاشت گازانيا در زمينهاي با مساحت زياد معمولا منظر و بديهي را بوجود مي آورد.درحاشيه ،باغچه ها ،باند گلكاريها،روي بالكنها وتراسها وفلادر باكسهاي آفتابگير نيز جهت تزيين كاشته مي شود .

بطور كلي گازانيا يكي از گلهاي زيباي تابستاني است كه معمولا در واسط ظهر در صورتيكه شدت تابش نور و خورشيد بحد زيادي است بيشترين جلو دار خواهد داشت .

11-1- ابري : گياهي بوته اي شكل به نام علمي Agereatum houstonisum و عملا يكساله است و يا جزء گياهان دائمي نيز محسوب مي شود . گلهاي آن برنگ آب ، گاهي به رنگ سفيد يا صورتي (با فراواني كم) وقتي كه گلها كاملا باز مي شوند ، برگها را مي پوشانند بطوريكه برگها ديده نشده و بوته غرق در گل مي شود .برگهاي آن دندانه دار ، قلبي شكل يا بيضي با پرزهاي كم به رنگ سبز تيره است. در ارتام پا كوتاه ارتفاع 20- 15 مي رسد . ابري خاكهاي قابل نفوذ ومرغوب را مي پسندد ومكانهاي گرم را ترجيح مي دهد . آبياري آن بايستي كافي بدن و به كودي نياز ندارد .

تكثيراين گياه از طريق بذر خيلي آسان است .بذرها در اواخر زمستان در اشي و يا در ارديبهشت ماه دو خزانه بازكشت مي كردند . بعد از آنان شدن نشاء ها بايستي آنها را – به فواصل 25- 20 از حجم كاشت(در محل اصلي ) . توليد بذر در گياه زياد است از اين رو بذرگيري آن بسيار راحت مي باشد .

ازواريته هاي پا بلند درحاشيه ها وبراي تزيينات تپه ها استفاده بعمل مي آيدولي اقلام پا كوتاه براي تزيين حاشيه پاركها وطرحهاي موزاييكي (شطرنجي ) بصورت يكدست و يا بطور مخلوط با شمعداني و در كنار جعفري نارنجي روشن بصورت رديفي كاربرداشته ودر پاركها و ميادين فضاهاي سبز منازل به اين صورت منظره بسيار زيبايي را پديد مي آمدند .همچنين در سطوح زياد نوع پا بلند آن همراه با مارگريست منظره زيبائي را ايجاد مي كنند.همچنين مي توان ابري را در گلدان ، سبز گل روي بالكن ها ودر اطراف استخرها و آب نماها و فلاورباكس نماي ساختمانها كاشت .مخصوصا بعلت آفتاب پسندي گل ابري در تزيين نمايي ساختمانهاي داراي فلادرباكس رو به جنوب كاربرد زيادي دارند .

12-1- بنفشه :اين گياه با نام علمي Violaspp يكساله و مناسب براي فصل سرد مي باشد.برگهاي بيضي شكل ، به رنگ سبز تند ، گلها به رنگ هاي متنوع از سفيد خالص يا بنفش خيلي سير و گاهي نيز بصورت دو رنگ ديده مي شود . گياه داراي انشعبابات زيادي است و كم و پيش روي زمين پخش مي شود و فقط گلهاي آن حالت نيمه ايستاده دارد . گلها داراي 5 گلبرگ غير و ارتفاع پوشش گياهي 20- 15 مي باشد .مقاومت اين گياه در مقابل سرما يكي از صفات بارز آن است . گونه هاي: «درس آن در پاييز گل مي دهند و سپس در بهار دوباره شروع به گل داري مي نمايند . بنفشه ها از طريق خود القيي و بدست آوردن نژادهاي خالص وسپس دو رگ گيري و تهيه بذر F1 تكثير مي شوند.بذر نسل I بعد از چند بار كاشت مشخصات خود را از نظر رنگ و شكل از دست مي دهند . و گلهاي ريز ، كوچك و كم رنگ توليد مي نمايند .

از دياد گل بنفشه ازطريق بذر كاري انجام مي پذيرد. اين بذرها را در اواسط شهريور ماه درخزانه اي كه با كود دامي تقويت شده باشد مي كارند . تا مرحله جواني بذر خاك خزانه بايستي مداما مرطوب بدن و در مكاني سايه كشت شده باشند.گياهان رويش پيدا كرد . را دراوائل پاييز به بستر اصلي منتقل و در موقع مناسب تمام دين گياهان بگل خواهند رفت . فواصل كاشت در گياه بنفشه 20-15 – در روي خطوط و بين خطوط از همديگر مي باشد . نكته قابل توجه اينكه نشاء ها را موقع خروج از خزانه با مقداري خاك مرطوب اطراف ريشه خارج كرد تا كمترين خسارت به ريشه هاي گياه وارد مي آيد . ضمنا بنفشه ها قابليت انتقال در مرحله رشد زايشي (مرحله گلدهي ) را نيز دارا هستند . خاك سيستم بنفشه كاري بايستي كاملا سبك و غني از موا غذائي باشد ، آبياري نيز بطور معمول انجام مي پذيرد . مكانهاي آفتابي براي كاشت آن بسيار مناسبند ولي در مكانهايي كه آفتاب سايه اند نيز رشدو نمو خوبي دارند .

بعلت تنوع رنگ و زيبائي خاص گل بنفشه مي توان از آن در بخشهاي مختلف پاركها ، فضاهاي سبز ، ويلاها ، مكانهاي اداري و خاص ، تراسها ، فلادر باكسها براي ايجاد حاشيه و پاييز توده هاي گلكاري استفاده نمود . نكته قابل توجه در خصوص طراحي كاشت بنفشه بكارگيري درست رنگها و هماهنگي آنها است .

بهتر است گياه بنفشه را بايد همراه گل هميشه بهار و يا مبناي چمني بصورت تركيبي كشت كرد .

13-1- اطلسي: اين گياه يكساله با نام علمي Petumia ، گلهايش به صورت قيفو در دو گونه اصلي اطلسي ايران و اطلسي هيپريد ديده مي شوند . از دو رگ گيري طبيعي و يا مصنوعي گل اطلسي دو رگه يا هيپريد بدست با صفات بسيار متفاوت مي آيد . تعدادي از اين هيپريد ها دو رنگ يا سه رنگ ، به شكل ستاره ، حاشيه دار، راه راه ، رگه رگه ارغواني از زمينه سفيد ، كم پر ، پرپر با گلبرگهاي بريده بريده گاهي چين دار يا موجدار با زيبايي خاصي بوجود مي آمد. اطلسي هاي هيپريد اكثرا پا كوتاه هند .

انواع پا بلند (اطلسي ايران ) ارتفاع آن تا حدود 60 درجه نيز مي رسد ، در اين حالت توده سبز و كم گلي ايجاد خواهد شد .

اكثر اطلسي ها از طريق بذر تكثير مي كردند . جهت كاشت بذر در صورتيكه بخواهند اطلسي زود رس بعمل آمدند بذر را در اواخر زمستان در داخل خزانه گرم كاشته ، بعدا نشاء هاي را در گلدانهاي كوچك و در هر گلدان يك بوته نشاء مي كنند . اين نشاء ها زماني كه در محل اهلي خود كشت شوند در اوائل تابستان به گل خواهند رفت ولي اگر منظور تهيه اطلسي ديررسي باشد بذر را در اواسط فروردين در خزانه آزاد كاشته و در اواخر ارديبهشت ما ه نشاء هاي حاصله را در محل احياي به فواصل 30 درجه (روي خطوط و بين خطوط ) كشت مي كنند در اين صورت گياهان از اواخر تير ماه به گل رفته و گلدهي آنها تا واسط پاييز نيز ادامه خواهد داشت .

خاك مورد نياز اين گياه بايستي كمي سنگين (حدود ) خاك باغچه يا خاك آوار و يا خاك رس خاك يا ماسه بادي و هميشه مرطوب باشد . پس از شكوفا شدن گلها كرد دفعي در ميزان و مدت گلدهي تاثيرات خوبي دارد . محل كاشت اين گياه مكاني آفتابي و نور كامل مي باشد .

اطلسي ها به تناسب فراواني وتنوع رنگ گل براي تزيين توده هاي گل وحاشيه هاي صاف و يا شيب دار مورد استفاده قرار مي گيرد .انواع پرپر و با كوتاه آن براي استفاده در گلدانها فلادر باكسها بسيار مناسب است .

14-1- شاپسند : اين گياه با نام علمي Verbena hartensis داراي انواع گونه هاي يكساله و دائمي مي باشد . اين گياه به سرما مقاوم بوده ، ساقه هاي اين گياه با ارتفاع حدود و 100 – 50 راست و محكم است و براي آن برگهاي بيضي يا كشيده متقابل با دندانه هاي عميق ظاهر مي كردند .

ازدياد شاپسند بوسيله بذر انجام مي گيرد به اين صورت كه بذر را در اواخر زمستان در شاسي مي كارند و سپس نشاء هاي حاصله را دراواخر فروردين ماه در محل اصلي با فاصله 20 –15 (فاصله بين خطوط و فاصله روي خطوط ) مي كارند .

خاك مناسب براي كاشت اين گياه باغچه اي مرغوب بود و لي درعين حال به كودي نياز ندارد.محل كاشت آن بايستي آفتابي باشد تا گلهاي قويتر و زيادتري توليد نمايد .

بعلت تنوع رنگي زياد و رنگهاي زيباي گل اين گياه مي توان آنرا در باغهاي صخره اي،توده هاي محل گاري يا حاشيه هاي چمن كشت نمود در اين صورت اين اماكن در تابستان و اوايل پاييز گلدارند .همانطور كه قبلا نيز گفته شد بعضي از ارقام اين گياه بحالت آويز نيز كاشته مي شوند .

15-1- جعفري : اين گياه يكساله با نام علمي Tagetes spp مناسب براي كاشت در فصل گرم مي باشد برگها بريده ، گلهاي زرد ، نارنجي ، زرد ليموئي و دو رنگ مي باشند . برحسب ارتفاع بوته گونه هاي مختلف جعفري را به سه كرده پا كوتاه ، متوسط و پا بلند تقسيم مي كنند .بعضي ها كم پرند و بعضي ها پرپر .

ازديادجعفري توسط بذر كاري در اواخر زمستان در شاسي سرد بوده طوريكه در فروردين ماه نشاء هاي حاصله را در هواي آزاد و در بستر اصلي مي كارند. فاصله كاشت نشاء ها در بستر اصلي حدود 30-20 خواهد بود . تمام اقلام جعفري از اوايل تابستان تا اواخر پاييز گلدارند .

اين گياه در انواع خاكهاي مساعدرشد و نمود خوبي دارد . در خاكهاي غني از مواد آلي (كود حيواني )رشد جانبي ندارد.مكانهاي آفتابي را براي رشد و گلدهي بيشتر ترجيح مي دهد.آبياري متوسط طوري بايد انجام گيرد كه سطح زمين هميشه مرطوب باشد .

واريته هاي پا كوتاه را مي توان بصورت جدا و يا بصورت گروهي در حاشيه باغچه ها كشت نمود . واريته هاي پا بلند نيز در حاشيه هاي بزرگتر كاربرد دارند . انواع پا كوتاه تر مناسب براي كاشت بصورت توده اي هستند . از واريته هاي پرپر گل درشت نيز مي توان بصورت گل بريد ، استفاده نمود. بهترين جعفري ها از نظر صفات ظاهري براي كاشت در فضاهاي سبز جعفري هاي پا كوتاه و پرپر هستند .

16-1- آهار: از گياهان يكساله با نام علمي Zinnia spp بوده و از زمانهاي قديم كاشت آن درباغهاي ايراني معمول بوده است . ساقه اي بر افراشته و راست داشته و به آساني شكسته مي شود . قطر گل از انواع مختلف 15-5 بوده و بصورت ساده يا مضاعف در انتهاي ساقه به رنگهاي متنوعي قرار مي گيرند . آهار به تمام رنگها وجود دارد بجز رنگ آبي . در سالهاي اخير گونه هاي پا كوتاه ، گل درشت وپرپر بدست آمده است كه گلهاي آن بسيار جالب و مناسب براي كاشت درمحلهاي خاص مي باشند . آهار خاكهاي هوموسي با نفوذ پذيري زياد را به سايه خاكهاي ترجيح مي دهد.محلهاي آفتابي و ترجيحا بدون باد (بدليل شكنندگي ساقه گل دهنده ) براي كاشت آن بسيار نامناسبند . اين گياه و از طريق بذر كاري تكثير مي شود .كاشت در خزانه گرم در اواخر زمستان كه پس از رشد و نمو با دقت كاني آنرا از خزانه خارج كرده ( با عنايت به اينكه نشاء كاري اين گياه كمي مشكل است ) و بايستي خاك اطراف ريشه از آن جدا نشود. سپس به فاصله حدود 40-30 از همديگر با نهايت دقت كاشته شوند . عمل نشاءكاري بايستي در مواقع خنك زده ( صبح زرد و ياترجيحا بعدازظهر ) انجام پذيرد و بلافاصله آب فراواني به آن دارد .

اين گياه براي تزيين توده هاي گلكاري و يا حاشيه هاي آفتابي بسيار مناسب است ، از ويژگيهاي اين گياه مي توان به تنوع رنگ گل ، فرمهاي پا كوتاه و پا بلند و طول مدت گلدهي زياد آن اشاره نمود .

در محلهايي كه آبياري كمتري انجام مي شود ، بايستي گياهان مقاوم به كم آبي را كشت نمود بسيار مناسب است ، از گونه هاي پا كوتاه آن مي توان در فلادر باكسها و از گونه هاي پا بلند آن مي توان بعنوان شاپسند ديده استفاده نمود .

17-1- تاج خروس :گياهي است يكساله با نام علمي Amaratus spp به برگهاي ساده ومتناسب ، تخم مرغي ، سبز تيره باربرگهاي مشخص و دمبرگ كوتاه در باغباني شامل دو فرم است كه از نظر گل آذين با يكديگر متفاوتند .

در فرم اول گل آذين آن پهن و چين چين وقطري برابر 25-15 دارند . رنگهاي قرمز ، صورت ، آجري ، سفيد ، بنفش و زرد در آن ديده مي شوند . روي اين تاج را هزاران گل كوچك غير معلوم فشرده پوشانيده اند . در فرم دوم گل آذين به شكل سنبله آويزان است و به رنگهاي صورتي ، قرمز ، ارغواني و زرد ديده مي شود. بعضي ازانواع تاج خروس برگي نيز وجود دارد كه براي به رنگ قرمز ديده مي شوند آشلا نيتوس از اين نوع است .

بذر تاج خروس را در اواخر زمستان در گلخانه بصورت كاملا دقيق و باملايمت كشت مي كنند . جوانه هاي اين گياه به سرما حساس است . از اين رو معمولا نشاء كاري آن در ارديبهشت ماه به فاصله 30-20 صورت مي گيرد درموقع نشاء كاري بايستي مقداري كود (ترجيحا كودگاوي كاملا پوسيده و خشك ) به خاك اضافه نمود. بوته هاي اين گياه در برابر كودهاي شيميايي بسيار حساس بوده و سريعا صدمه مي بينند . براي آنكه اين گياه خوب رشد و نمود نمايد . كافي است آنرا در محل آفتاب گير در خاكي غني و داراي كود دامي يا خاكبرگ پوسيده بكارند و روزهاي گرم آبياري را طوري ادامه دهند كه خاك هميشه مرطوب باشد .

اين گياه را مي توان بصورت حاشيه اي ،گلدان،فلادر باكس ، توده اي بصورت الوان و يا تك رنگ كشت نمود . گل خشك آن نيز مي تواند مورد استفاده قرار گيرد و (چون گل آذين آن تغيير شكل نمي دهد . )

18-1- رعنا زيبا : نام علمي اين گياه Gaullardia pulchella مي باشد .

گياهي است يكساله كه گاهي اوقات بعنوان گياه دو ساله نيز مورد استفاده قرار مي گيرد . ارقام طول تابستان و تا اواسط پاييز داراي گل مي باشد .

بذر اين گياه را در اسفند ماه تا فروردين ماه خزانه كرده و بعد از يكماه نشاء هاي حاصله را درزمين اصلي به فواصل 40-30 از يكديگر مي كارند .بهتر است پس از شروع دوره رشد زايشي (گلدهي ) گلهاي پژمرده به تدريج z شوند تا گياه بصورت رب به گل بنشيند و زيبايي خود را تا پايان دوره رشدي حفظ نمايد . بطور كلي رعنا گياهي است كه در مكانهاي كاملا سايه ، خاكهاي رسي و مرطوب .رشد خوبي ندارد . اين گياه را در حاشيه ها ، توده هاي گلكاري بصورت مخلوط با سايه گياهان كشت مي گردد .

19-1- ناز : گياهي است با نام علمي Portulaca grandilora يكساله با ساقه هاي گوشتي و براق و بسيار شكننده كه ارتفاع آن از 15 درجه تجاوز نمي كند. در روي زمين شاخه هاي خود را پهن كرده و همه روزه يك توده گل تازه از ابتداي طلوع آفتاب تا ساعت 16 بعدازظهر در انتهاي شاخه هاي آن باز شده و در روز به دسته گل تازه اي جايگزين آن مي گردد. به همين دليل به آن ناز آفتابي مي گويند.برگها باريك گوشتي و داراي دمبرگ كوتاهي هستند (درحقيقت به ساقه چسبيده اند ) ، گلها به رنگ سفيد ، ارغواني ، حنائي ، زرد روشن ، زرد تيره صورتي ، بنفش ، نارنجي ، قرمز تند مي باشند . بذر گل در داخل كپسول هاي كوچكي تشكيل مي شوند و بذر گيري آن در فصل پاييز به آساني مكان پذير است . بذرها بسيار ريز و به شكل براده هاي ريز آهن هستند. ساده ترين را تكثير اين نبات بوسيله بذر است .بذرها را معمولا در فروردين ماه در خزانه بسيار نرم و هموار كاشته و يا خشكي آنها را مستقيما در محل اصلي كاشته و بعد بفاصله 20-10 تنك مي كنند. بطوركلي نشاء كردن دراين گياه كاملا موفقيت آميز نيست .

گل ناز آفتابي خاكهاي سبك ( ماسه اي ) با نفوذ پذيري بالا ، مكانهاي آفتاب گير و گرم را مي پسندد نكته قابل توجه كاشت ناز اينكه : اولا در خاكهاي رسي سنگين و مرطوب رشد مناسبي ندارد و ثانيا گلدهي آن در سايه بسيار كم مي شود .

كاشت آن در حاشيه هاي خشك وآفتابگير،روي بالكن هاي و تراسها بصورت ريزشي بسيار مناسب است . بواسطه تحمل گرماي زياد و نور شديد آفتاب مي توان آنرا در محلهاي كم آب و آفتابي به راحتي كشت كرد .

20-1- هميشه بهار : اين گياه با نام علمي Calendeela officinahis بوته اي انبوه بر پشت و محكمي دارد و بسيار منشعب بوده و جزء گياهان يكساله و گاهي اوقات دو ساله است .برگهاي تحتاني قاشقي و كامل كه در قاعده باريك شده به دمبرگ تبديل مي شود. برگهاي فوقاني نيز نيزه اي است . گل آذين كلاپرك آن حدود 10-8 قطر دارد . هميشه بهار گياهي است كه در مقابل سرما مقاومت خوبي دارد .

بذرها را در دو زمان در خزانه مي كارند . اواخر اسفند تا اوايل فروردين يا ابتداي پاييز كه دراينصورت طول دوره گلدهي بيشتر خواهد شد . با حذف گلهاي پژمرده بر طول درست گلدهي افزوده خواهد شد . براي اينكه گل آذين بزرگ و پر گل شود بايستي شاخه هاي جانبي جوان را حذف نمود .

اين گياه به خاك خوب و سرمشاء از مواد آهكي نياز دارد . البته زوكشي اين نوع خاكها بايستي مناسب با كافي باشد . به خشكي خاك مقاوم بوده واز لحاظ موقعيت در مكانهاي آفتابي سايه رشد خوبي دارد .

گل هميشه بهاررا براي تزيينات حاشيه اي بسيار بكار مي برند . در صورتيكه تنوع رنگ گل درآنها بالا باشد.بطور وسيع بصورت توده اي كاشته مي شوند.اين گياه با ارتفاع متوسط ،رشد متراكم و گلدهي خوبي كه دارد ، گياه پر كنندومناسبي بين ساير گياهان بر افراشته و گياهان حاشيه اي به شمار مي رود.

21-1- از جمله سايه گياهان يكساله ديگر كه از فضاهاي سبز بجهت تزيينات بكابرده مي شوند . مي توان موارد ذيل را نام برد .

آفتابگردان (Helian thus spp ) خشني شي (Papauer spp ) – داوودي يكساله (Chrysanthemum )– شقايق (Anemone spp ) – شويدي(Cosmos spp ) – گل گندم (Centuree spp ) – كتان (Linum spp ) شب بوي يكساله (Matthiola incana ) و …

2- گياهان دو ساله : گياهان دو ساله به گياهاني اطلاق مي شود كه از هنگام بذركاري تا رشد كامل حدود دو سال لازم دارند تا بتوانند مجددا توليد گل و بذر نمايند . به عبارت ديگر گياه در يك فصل زراعي رشد رويشي داشته و در دوره بين فصلي مرحله كوتاهي را به استراحت پرداخته و در فصل بعدي دوره رشد زايشي شروع شده در همان سال عمر گياه پس از توليد بذر پايان مي يابد. بعضي از گياهان دو ساله اين قابليت را دارند كه به گياه يكساله تبديل شوند . يعني اين گياهان وادار شده اند در همان سال اول به گل نشسته و بذر توليد نمايند .

براي آشنايي با برخي گياهان دوساله زينتي كه در تزيينات بكار برده مي شوند، اختصار توضيح داده مي شوند .

1-2- گل استكاني : (نام علمي : Campanula spp ) از اين گياه بصورت دو ساله استفاده مي شود . برگهاي گل استكاني داندانه دار با دمبرگهاي طويل بدن كه بصورت طوقه اي در سطح خاك قرار مي گيرند . يا در سال بعد رشد كرده و انشعابات زيادي پيدا مي كند . ارتفاع آن حدود 90-50 است . از اوايل تير ماه تا اواخر مرداد ماه گلهاي زنگوله اي مانندي توليد مي كند كه به رنگ سفيد ، صورتي ، آبي روشن يا سنجش تيزه است .معمولا گلها يك رنگ هستند و يا كافي ممكن است يك گل مخلوطي از رنگهاي مختلف تيره مي باشد .

بذر گل استكاني را در فصل بهار در خزانه هاي آزاد دهي كارند لازم است پس از بذر پاشي روي بذرها را با مقدار كمي خاكبرگ پوشاند .حدود 45 روز بعد نشاء هاي حاصله را در خزانه ديگري نشاء كرده سپس گياهان را بهتر در پاييز يا اسفند ماه و فروردين ماه درزمين اصلي با فواصل حدودا 40-30 از همديگر كشت مي كنند .

براي اينكه گل استكاني،حتما در تابستان سال بعد شكوفا شوند لازم است نشاء ها را قبل از زمستان در محل اصلي بكارند . در غير اين صورت گلهاي آن در سال سوم ظاهري مي شود . معمولا نشاء هاي كاشته شده در محل اصلي را براي جلوگيري از يخ زدن با پوششي از شاخ و برگ هاي ظريف حفظ مي كنند . گل استكاني جذاب و بسيار زيبا است و از آن از حاشيه هاي گلكاري بصورت مجزا در چمن و همچنين بصورت توده اي در مقابل درختچه هاي زينتي و در بين گياهان چند ساله استفاده مي شود . گ

2-2- گل انگشتانه ( نام علمي Digrtedis spp ) گياهي است دو ساله كه دائمي هم مي تواند باشد . گلهاي آن به شكل انگشتانه به رنگهاي سفيد، صورتي ، بنفش و الوان هستند يكي از خصوصيات اين كياه آن است كه زمينهاي آهكي را دوست ندارد .

ازدياد آن توسط بذر انجام مي پذيرد و معمولا در اواسط تابستان در خزانه كاشته مي شود . گاهي دراواخر پاييز آنرا جابجا نمود و دربهار سال بعد به محل اصلي منتقل مي گردند . اين گياه را مي توان به يكساله تبديل نمود . يعني در اوائل بهار بذر را در خزانه هاي آزاد مي كارند .

اين گياه ازنظرتزييناتي جهت تزيين حاشيه ها بطور دائمي بكار مي روند.علاوه بر اين براي تزيين دسته گل نيز استفاده مي كردند .

3-2- ميخك (نام علمي Dianthus spp ) گياهي است دائمي ولي مانند ساير گياهان دوساله ، كشت مي گردد . ازدياد آن از طريق بذر و تقسيم بوته انجام پذير است .

انواع پا بلند براي تزيينات باغهاي ژاپني ، باغهاي صخره اي ، حاشيه ها و باندهاي گلكاري بكار برده مي شود .

البته در موقع كشت بايد به تركيب و هم آهنگي رنگ توجه نمود . گلهاي اين گياه به رنگ سفيد صورتي الوان قرمز ، بنفش مي باشد . انواع پا بلند آن در دسته گل و شاخه بريده استفاده مي شود .

4-2- سيلن ( نام علمي Silenre spp ) : گياهي است دو ساله باغهاي سفيد ، صورتي ، قرمز، پرپر و كم پر مي باشند . ازدياد گياه توسط بذر بدن و معمولا از اوائل بهار تا اواخر آن گلدهي دارد . اين گياه را براي تزيينات حاشيه ها ، باندها ، توده ها ، و فلادر باكسها مناسب است .

5-2- گل فراموشم مكن (نام علمي Myosotis spp ) گياهي است دوساله در برخي مورد دائمي گلها در ابتدا به رنگ سفيد و سپس به رنگ آبي در مي آيند.

ازدياد اين گياه توسط بذر انجام مي پذيرد . معمولا بذر را در تيرماه در خزانه مي كارند و شهريور ماه در خزانه ديگر نشاء مي نمايند . اواسط پاييز گياهان حاصله را به محل اصلي منتقل مي نمايند . از اوائل ارديبهشت دوره گلدهي شروع شده وصدد يك ماه بطول مي انجامد .از نظر كاري اين گياه براي حاشيه، باندها ، تپه ها ، باغهاي صخره اي كه محل مرطوبي دارند توجه مي گردد .

6-2- كلم زينتي (نام علمي (Brassica spp ) اين گياه دو ساله است ، جزء گياهان برگ رنگين به حساب مي آيند، در اصل نبايد به گل برد، در صورتيكه اين گياه به دوره رشد زايشي وارد شود ، خصوصيت رنگين بودن برگها از بين خواهد رفت . به سرما مقاوم بوده و از دوره رشد رويشي آن جهت تزيينات بكار برده مي شود . تكثير آن از طريق بذر بوده طوريكه بذرها را همزمان با گياهان يكساله در فصل سرد ( نيمه دوم شهريور ماه تا اوايل مهر ماه ) در خزانه كاشته و گياهان حاصله را به محل اصلي منتقل مي نمايند . سراسر فصل سرد 5 قابل استفاده مي باشد . در مقابل صدمات مكانيكي نيز مقاومت چنداني ندارد. از آنان مي توان در تزيينات حاشيه اي و همچنين فلادر باكسها استفاده نمود .

3- گياهان زينتي دائمي علفي

بطوركلي گياهاني كه طول عمر آنها بيش از دو سال باشد دائمي ناميده مي شوند.اين گياهان را برحسب خصوصيات رويشي شان ، به دسته ها و گروههاي مختلف تقسيم بندي مي كنند .

علفي ….. پيازي ….. مقاوم به سرما

گياهان دائمي زينتي

خشي …… ريزوم دار …… حساس به سرما

گياهان دائمي زينتي را بر حسب نوع كاربرد شان تزيينات فضاي سبز به شرح ذيل تقسيم بندي مي كنند .

الف ) گياهان دائمي گل بهاره : اين گياهان داراي گلهاي بهاره بدن و منحصرا براي تزيينات حاشيه اي در بهار وفضاهاي وسيع بكار برده مي شود مانند پامچال ، فلوكس دائمي ، مينا چمني و …

ب ) گياهان دائمي گل تابستانه : اين گياهان در فصل تابستان دوره گلدهي دارند و بر حسب خصوصيات گلشان در تزيينات سطوح بزرگ بصورت توده اي كاربرد دارند . مانند بنفشه ايراني از بال در فضاي چمني .

ج) گياهان دائمي گل پاييزه : اين گياهان از اواخر تابستان تا اواخرپاييز دوران گلدهي دارند . و از نقطه نظر تزيينات بصورت توده اي وحاشيه اي و باندهاي گلكاري كاربرد دارند مانند انواع دوره اي پاييز .

د) گياهان دائمي سايه پسند : اين گياهان نيز بر حسب خصوصيتشان در محل سايه نيز رشد و نمود مناسب و خوبي دارند . مانند ونيكا ، عشقه (پايتال )و اين گياهان براي مكانهايي كه از نظر توده اي مضيقه اند مناسب هستند .

به منظور شناخت برخي از گياهان دائمي مقداري از آنها را مورد بررسي قرار مي دهيم .

3-1- رز ( نام علمي Rosa spp ) گياهي است دائمي بصورت بوته اي رشد مي كند .گلها بسيار پر گلبرگند و در اقطار مختلف و رنگهاي كاملا متمايز و متنوع يافت مي شوند. زمان گلدهي آن از اوائل تابستان شروع شده و تا پاييز ادامه دارند . بعضي از واريته هاي اين گياه داراي عطري قوي و مطبوعند .اين گياه از نظر گستردگي (سطح اشغال گياه ) و همچنين ارتفاع بسيار متنوع بدن و در انواع مختلف ديده مي شود .

براي كاشت از و حصول نتيجه مناسب بايستي آن را در خاكي حاصلخيز بازه كشي خوب وسرشاراز مورد آن كاشت . بهترين مكانها براي كاشت آن مكانهاي آفتابي و گرم است . معمولا در هر سال عمليات كودهي با كود آلي كاملا پوسيده و خشك )و همچنين كودهاي شيميايي مانند سولفات پتاسيم انجام مي گيرد . براي ازدياد طول دوره گلدهي مرتبا در طي دوره رشد زايشي بايستي گلهاي خشك و پيچينيد . ( دكمه برداري ، غوزه چيني و …) در انتهاي فصل رشد براي بدست آوردن ساقه هاي جوانتر اين گياه را از سطح خاك سربرداري مي نمايند .

ازدياد اين گياه از طريق پيوند شكمي (در تابستان ) و كلم كاملا خشبي(در پاييز ) امكان پذير است . اين گياه معمولا به امراض قارچي و مخصوصا سفيدكها حساس بوده و بايستي درطي دوره رشد نسبت به مبارزه با اين نوع بيماري اقدام نمود .

انواع مختلف رزكه درفضاهاي سبز بكار برده مي شوندعبارتند از: از مينياتوري ، رز شهلا ، رز هفت رنگ، رز سفيد،رز عطري ، رز مهندسي از الكساندر ، رز چيني و …

1-3- بگوينا (نام علمي Begonia spp ) از نقطه نظر تزييناني بگوينا به سه دسته گروه تقسيم مي شوند :بگوينا هاي پيازي كه ازدياد آنها از طريق كاشت بذر و تقسيم پيازها بعد از جوانه زدن آنها است . بگويناهاي هميشه گلدار كه غيرپيازي هستند و تكثير آنها از طريق كاشت بذر و قله شاخه ها است . بگويناهاي برگي كه ريز دم دارند و تكثير شان از سه طريق كاشت بذر ، قلمه برگي و تقسيم ريز دم انجام مي شود . از بين اين سه گروه بگويناهاي هميشه گلدار بيشتر در تزيينات فضاهاي سبز بكار برده مي شوند .گلهاي آن به رنگهاي قرمز روشن ، صورتي ، سفيد خالصي و الوان مي باشد .

2-3- تاج الملوك (نام علمي Aqwilegia spp ) گياهي است با رنگ گل سفيد ، آبي تند ، بنفش ، قرمز ، زرد و رگه دار كه به سرما مقاومت خوبي داشته و از اواسط بهار تا اوائل تابستان دورو گلدهي دارند .

ازدياد اين گياه توسط بذر و تقسيم ريشه بدن و از آنجاييكه اين گياه محلهاي كه سايه و نيمه سايه بستر رشد مي كند بيشتر در حاشيه هايي كه در اين اماكن وجود دارند كشت مي كردند .

3-3 داوودي (نام علمي Chrysam the mum spp ) گياهي است كه برخي از آنها يكساله و برخي بصورت دائمي كشت مي كردند . رنگ گل آنها از سفيد تا بنفش و بطور الوان هستند . بطور كلي داوودي ها را بر حسب زمان گلدهي به دو دسته داوودي پاييز و داوودي تابستانه تقسيم مي كنند ، داوودي هاي گل پاييزه دائمي بوده وگلدهي آنها درپاييز وداراي گلهاي كوچكي مي باشند. داوودي هاي تابستانه در سراسر تابستان گلدهي داشته و در تزيينات حاشيه اي مورد استفاده قرار مي گيرد .

4-3 – شمعداني( نام علمي Pelergomium spp ) بطور كلي گياهي است يكساله ولي در شرايط گلخانه بصورت دائمي مورد استفاده قرار مي گيرد .اين گياه به چهار دسته تقسيم مي گردد .

الف) شمعداني معمولي :گلها بصورت كم پر و يا پرپر و الوان هستند . و اين شمعدانيها غير پيچي اند .

ب) شمعداني پيچ : برگها كوچك و پنجه اي شكل مي باشد ، گلها به رنگهاي مختلف قرمز ،صورتي ، سفيد ، سفيد مايل به صورتي ديده مي شوند . گلهاي آن بصورت كم پر يا پرپر مي باشد .

ج) شمعداني : در اين دسته گلها بسيار درشت و به رنگهاي قرمز ، زرد ، بنفش ، سفيد و يا الوان مي باشند : شمعدانيهاي پا كوتاه و فانتزي در اين دسته قرار مي گيرند .

د) شمعداني عطري : برگها داراي عطري شميه به گل سرخ ، گلها به رنگ ارغواني، بدن ولي چنداني جنبه زينتي نداشته وبصورت محدود كشت مي كردند.بطوركلي ازدياد شمعداني بوسيله قلمه و بذر انجام مي پذيرد . شمعداني يكي از گياهاني است كه براي تزيين حاشيه ها و توده ها در محلهاي آفتاب گير و گرم كاشته شده و در جهت تزيين در فلادر باكسها نيز كاربرد زيادي دارد .

5-3- زنبق ( نام علمي Iris spp ) اين گياه از نظر شناسائي به دو دسته تقسيم بندي مي گردد .

زنبق هاي ريز دم دار : گلهاي آن به رنگ الوان ، بنفش ، آبي ، قرمز ، سفيد و صورتي مايل به بنفش بار گه هاي زرد و …. ديده مي شود . از ارديبهشت ماه تا اواخر بهار گل مي دهند . اين گياه دائمي بدن و براي كشت هاي حاصله و باندهاي گلكاري و در محلهائي كه رطوبت زيادي دارند مناسب است . زنبق هاي پيازدار: گياهاني دائمي بدن و همه ساله ضمن رشد و گلدهي ، پيازچه ديگري در كنار خود توليد كرده و اين پياز جديد گل سال آينده را تامين مي نمايد . رنگ گل در اين دسته متنوع بدن و به رنگ بنفش ، زرد ، سفيد و ايلق مي باشد . معمولا براي كشت در حاشيه ها مناسب است .

6-3- كوكب ( نام علمي Dahlia spp ) : گياهي است دائمي و غده دار (ريشه ضخيم شده گرد ) ، دوكي شكل ، بزرگ و كوششي است ) .برحسب شكل ظاهري و گل به انواع ذيل تقسيم بندي مي شود .

• كوكب هاي كم پر ، پا كوتاه و گل درشت .
• كوكب هاي ستاره اي با گلهاي كه پر و الوان
• كوكب هاي گل درشت ، پرپر و الوان
• كوكب هاي لانه زنبوري با گل برگهاي الوان
• كوكبهاي كاكتوسي با گل درشت و پا كوتاه به رنگهاي متنوع
• كوكبهاي يقه دار داراي گلهاي الوان گلبرگهاي وسطحي كوچك و گلبرگهاي حاشيه اي بزرگ كوكبهاي از نقطه نظر تزييناتي براي لكه هاي ميان چمني و يا بصورت حاشيه اي و توده اي بكار برده مي شود.

7-3 – لاله ( نام علمي Tulipa spp ) گياهي است دائمي و پيازي كه از نظر و گلدهي يك گياه يكساله بحساب مي آيد. زيرا پياز اصلي آن فقط يكسال زراعي دوام جايگزين آن مي شود . از لحاظ گلدهي لاله ها را به چهار دسته تقسيم مي كنند .

كم پر زودرس

لاله

ديررس

پرپر زودرس

دير رس

اين گياه داراي رنگهاي متنوع با گلهاي كوچك وساده مي باشد . بطور كلي اين گياه براي تزيينات حاشيه اي، باندهاي گلكاري ، توده ها و يا لكه هاي ميان چمن و فلادر باكسها و گلدانها كاربرد زيادي دارد .

از نظر نوري خاك و مواد غذايي در اكثر شرايط قابليت رشد داشته ولي دوره گلدهي آن بسيار كوتاه است .(اوائل بهار )

8-3- كوكب كوهي ( نام علمي Rudbeckia spp ) تمام گونه هاي اين گياه داراي گلهاي فراوان و عمر طولاني هستند . برگها به رنگ سبز روشن ، كشيده ، دراز و نوك نيزه اي و كرك دار مي باشند . برگها سخت و محكم بوده و طول آنها به حدودا 45 درجه مي رسد . گلها داراي برگچه در زير گلبرگ قرار دارند . گلها بصورت نوك تيز وبه رنگهاي زرد تند ، قهوه اي و قرمز رنگ مي باشند . گلها از اواسط تابستان تا آخر پاييز شكوفا مي شوند . بعضي از واريته ها داراي گل پرپر يا كم پر مي باشند .گياهي است دائمي كه ارتفاع آن به حدودا 50 درجه مي رسد .

بذر كوكب كوهي را مي توان در خزانه كشت كرد ولي گياهان در اصل توسط تقسيم بوته تكثير مي شوند . اين گياه به خاك رسي – شني و نسبتا غني از مواد آن و مكانهاي گرم و آفتابگير احتياج دارند .

كوكب كوهي را از بين ساير گياهان مي كارند. در مقابل درختچه ها و سوزني برگان نيز زيبايي خاصي خواهد داشت .

همچنين جهت تزيينات حاشيه اي ، باندهاي گلكاري و يا بصورت توده اي براي چمن كاريها و مقابل درختان بكار مي روند . گلهاي بريده نيز تا 15 روز به راحتي نگهداري مي شوند .

9-3- اختر (نام علمي Canna spp ) گياهي است دائمي داراي شاخه هاي گل دهنده با گلهاي به رنگ زرد ، صورتي ، قرمز و الوان .ارتفاع آن بالاتر از 60 درجه است براي مكانهاي آفتاب سايه وآفتابي بسيار مناسب است.در خاكهاي معمولي و غني رشد بسيار خوبي خواهد داشت .تكثير آن از طريق ريز دم است. در انتهاي فصل ريز دمها كه از داخل خاك خارج شده اند را در انبارهاي تاريك و خشك نگهداري كرده و درابتداي بهار سال بعد ، قبل از كاشت آبها را تقسيم كرده و مي كارند .

از اين گياه مي توان براي ايجاد لكه هاي گلكاري ، حاشيه هاي رو به آفتاب و يا پرچين هاي موقت استفاده نمود .

به منظور دسترسي بهتر به مشخصات گياهان ذكر شده تاكنون آنرا به صورت ليست جداگانه اي ارائه نموده ايم .

جدول

جدول

جدول

جدول

4- گياهان تزييني دائمي خشبي : گياهاني هستند كه سنشان بصورت نامحدود بوده و ساقه اصلي ذوعي اين گياهان داراي سلولهاي خشبي شده هستند . بدليل بزرگ بودن تاج گياه گياه بخش هوائي ) معمولا بافتهاي خشبي باعث استحكام گياهان درخاك خواهد بود و عملا در مقابل عوارض طبيعي مثل باد و… مقاومت و استقامت خوبي ازخود نشان مي دهند . اين بخش از گياهان را بر حسب درختچه و يا درخت بودن به دو دسته مجزا تقسيم بندي مي كند .

الف ) درختچه هاي زينتي : در طراحي فضاي سبز درختچه هاي زينتي نقش مهمي از لحاظ زيبايي و فضا سازي دارند .بايد در نظر داشت هم بستگي و ارتباط بين اين گياهان از لحاظ رشد و هم آهنگي با ديگر گياهان مانند بوته ها و درختان پابلند ضروري است حتي رنگ گل و زمان گلدهي و فرم برگ هاي درختچه ها نيز در طراحي كاشت اين گياهان موثر است درختچه ها معمولا جثه اي كوچكتر از درختان دارند ( از نظر ارتفاع و گستردگي سطح اشغال تاج ) ، اين گياهان داراي ساقه هاي متعددي مي باشند ولي درختان تك ساقه قوي و استوار دارند .

در ادامه تعدادي از درختچه هاي زنيتي كه در فضاي سبز كاربرد بيشتري دارند به منظور آشنايي ذكر مي كردند .

1-4- اسپيره (گل عروس ) ( نام علمي Spirvaea spp ) گياهي است از خانواده Rosaceae . گلها به رنگ سفيد ، سرخ ن سرخ ابلق رو رعنا بدن ، و در اوائل فروردين چمن كاري بزرگ يا تك بوته در فضاهاي كوچك و يا حاشيه وقتي بعنوان چيريا ديواره نيز كاربرد دارند . ازدياد اين گياه توسط تقسيم بوته و يا جدا كردن باجوشها است .كلمه هاي خشبي ، نيمه خشبي و يا بذر نيز در تكثير اين گياهان نقش عمده اي دارد .

2-4- بداغ ( نام علمي Viburunum spp ) گياهي است داراي گلهاي درشت ، كروي و به پتك سفيد متمايل به شيري كه در ارديبهشت و خردادماه ظاهر مي گردد. گلهاي آن عقيم بدن و بذري توليد نمي كند .

درفضاهاي با مساحت زياد مي توان دو يا چند بوته را در نزديك يكديگر بصورت توده اي كشت نمود. در محلهاي كوچك نيز كشت كك بوته امكان پذير است .

ازديا اين گياه از طريق بذر ، خوابانيدن و قلمه در شهريور ماه مي باشد .

اين گياه داراي زيبايي خاصي بوده و در طراحي فضاي سبز باغها ، باغچه ها جايگاه خاصي دارد .

3-4- به ژاپني : ( نام علمي Chaenomeles yoponica ) اين گياه از خانواده Ro&aceae بدن و همانطور كه از نام گونه آن بر مي آيد بومي مناطق چين و ژاپن مي باشد . گلهاي اين گياه به رنگهاي سفيد ، صورتي ، قرمز تند بدن دوره رشد زايشي قبل از دوره رشد رويشي است (گلها در انتهاي اسفند ماه و اوائل فروردين ماه قبل از محهور برگها ظاهر مي شوند . )

اين گياه را مي توان بصورت تك بوته يا بصورت توده اي در حاشيه خيابانها ، ميادين ، توبانها و .. كشت نمود . اين درختچه را با گياه ياس زرد بصورت تواما كشت مي نمايند . (هماهنگي از نظر تركيب رنگ ، زرد ، قرمز )

اين درختچه به راحتي توسط قلمه تكثير مي شود .به معاني آفتابي و سايه آفتاب نيازمندان .

4-4- ياس زرد ( نام علمي Forsithia interm ) : درختچه اي است كه گلهاي آن قبل از ظهور بر شما در اواخر اسفند ماه و اوائل فروردين ماه شكوفا شده و در تمامي شرايط خاكي رشدو نمود خوبي را از خود بروز مي دهد . گياهي است آفتاب درست و بصورت خطي و يا توده اي در حاشيه خيابانها ، بلورها ، ميادين و … كشت مي شوند . (تركيب يا به ژاپني )

از انواع مختلف ياس مي توان به موارد زير اشاره نمود :

ياس زرد مجنون – ياس خوشه اي – ياس سفيد- ياس رازقي و .

5-4- توري ( نام علمي Lagerstro emia indiea ) شاخه هاي آن بدون كرك و برگها به رنگ سبز متمايل به قهوه اي ، گلها به رنگ صورتي تند و ارغواني است كه در سراسر تابستان و اوائل پاييز ظاهر مي شوند . برگهاي اين گياه در فصل خزان به رنگ سرخ در مي آيند . مكاني كاملا آفتابي و باز را دوست داشته و نسبت به سرماهاي سخت زمستاني مقاومت زيادي ندارد .

ازدياد اين گياه توسط بذر و قلمه سرشاخه هاي نيمه خشبي انجام مي گيرد .

از نقطه نظر تزييناتي براي كشت خطي در حاشيه يا وسط خيابانها ، بلورها ، اتوبانها و نيز بصورت تك بوته در پاركها و باغهاي كشت مي كردند .

6-4- ختمي ( نام علمي Hibiscus spp ) اين گياه از خانواده Mawaceae بدن و بصورت درختچه اي با گلهاي سفيد ، بنفش ، صورتي ، ريز ، درشت ، كم پر و يا پرپر ديده مي شوند كه در فصل تابستان شكوفا مي شوند . اين گونه در بين باغبانان بنام ختمي درختچه اي معروف است . از نظر تزيين بصورت تك بوته درسطوح كم ويا بصورت خطي درحاشيه خيابانها و اتوبانها در سطوح وسيع نيز بصورت توده اي كاشته مي شوند .

ازدياد اين گياه بتوسط قلمه علفي يا خشبي بدن و گاهي نيز از بذر استفاده مي شود .

7-4- برگ نو ( نام علمي Ligustrum spp ) همه واريته هاي اين گياه هميشه سبز و برگ دائمي است و براي احداث پرچين يا ديواره دره سبز كاربرد زيادي دارند . اين گياه به محلهاي آفتابي و آفتاب سايه نياز دارد . گردو غبار و آلودگي محيطي به آن صدمه زيادي نمي زند . گياهي است رطوبت پسند و درخاكهايي كه نسبتا مرطوب باشد رشد و نمود خوبي دارد .

گلهاي اين گياه به رنگ سفيد متمايل به زرد با عطر تند مي باشند . انواع برگ نوعي درشت معمولي كوچك و ابلق طلائي وجود دارد .

ازدياد اين گياه توسط بذر بوده و نيز قلمه خشبي آن نيز توليد گياه جديدي مي نمايد .

8-4- برگ ب ( نام علمي Laurs spp ) برگهاي اين گياه بيضي شكل بوده ، گياهي است هميشه سبز و معطر و به عنوان ادويه نيز كاربرد دارد . گلهاي آن به رنگ سفيد مايل به سبز بدن و در تزيينات گل آن مدنظر نمي باشد . در خاكهاي نسبتا خشك و علفهاي كاملا آفتابي رشد و نمود خوبي خواهد داشت.

ازدياد آن توسط بذر،خوابانيدن شاخه ها و جدا كردن باجوشها انجام مي پذيرد.

9-4- درختچه هاي ميوه زينتي : تعدادي از درختان ميوه هسته دار و دانه دار از نظر زيبايي گل و برگ در تزيينات فضاي سبز كاربرد دارند .

گوجه گل پرپر ( نام علمي Prunus triloba ) داراي گلهاي سفيد و سرخ پرپر بوده ودراوائل بهار شكفته مي شوند ويا درهلو گل پرپر(نام علمي Amygdalus percica ) گلهاي به رنگ سفيد،صورتي ،سرخ به مقدار فراواني در فروردين ماه ظاهر مي شوند .

جدول

ب) درختان : درختان دسته اي از گياهان هستند كه داراي تنه اي تنومند ، تاج گسترده وجثه اي بزرگ هستند . بسياري از اين گياهان بر حسب خصوصيات شكل ، فرم ،رنگ برگ ، گل يا كيفيت و رويشي در تزيين فضاهاي سبز كاربرد دارند . براي سهولت در مطالعه آنها را به دو دسته سوزني برگ و پهن برگ تقسيم مي كنيم .

• درختان سوزني برگ : گياهاني هستند هميشه سبز ن برگهاي آن دائمي است . توقع زيادي در خصوص مواد غذائي و رطوبت ندارند .
• درختان پهن برگ ، داراي برگهاي فصلي بدن نياز آنها از نظر جذب مواد غذايي و رطوبت بسيار بالاتر از درختان سوزني برگ است .

جدول مقايسه پهن برگ و سوزني برگ

نوع درخت	خزان	نوع برگ	دوام برش	نوع رگبرگها	نياز نوري	نياز آبي	نياز مواد غذايي
سوزني برگ	ندارند (نامحسوس )	سوزني كشيده	دائمي	موازي	بيشتر	كمتر	كمتر
پهن برگ	دارند(محسوس )	پهن برگ	فصلي	منشعب	كمتر	بيشتر	بيشتر

گياهان نظير ماكتولياي تابستانه واكاليتپوس كه پهن برگند داراي برگهاي دائمي اند .

گياهي مانند ژينكو (Ginco biloba ) پهن برگ با رگبرگهاي موازي است .

كاشت نهال : براي كاشت نهال بايستي ابتدا سطح خاك را به وسعت حداقل يك متر مربع از وجود هر گونه علف هرز كاملا پاك كرد سپس چاله اي به وسعت دو برابر گستردگي ريشه نها مورد نظر كند (معمولا ابعاد 60×60×60 بسيار مناسب است . به هنگام كندن چاله بايستي وقت كرد كه خاك سطح الارض در يك طرف و خاك زيرين را در طرف ديگر ريخت و اين دو نوع خاك با يكديگر مخلوط نكردند .

تيم را درنزديكي مركز چاله اي كه درون خاك فرو كرده و با چكش يا وسيله ديگر چند ضربه به آن زده مي شود تا كاملا در خاك فرو مي رود . بايد توجه داشت كه بخشي از تيم كه در خارج از سطح خاك قرار مي گيرد هرگز نبايد از طول گياه بلند تر باشد زيرا براي سفت و قوي شدن تنه اصلي برخي از حركات ضروري است .نكته ديگر اينكه قرار دادن تيم پس از كاشت گياه صدمات جبران ناپذيري را به ريشه گياه وارد خواهد نمود .همه دو بيل كود پوشيده كاري را كه از قبل آماده شده است با دو بيل از خاك سطح الارض مخلوط و دركف گودال ريخته مي شود.ريشه هاي نهال انتخاب شده را كه صدمه ديده اند و يا شكسته اند به كمك قيچي باغباني تيز قلع كرده و سپس نهال طوري قرار گيرد كه طوقه(حد فاصل بين اندام هوايي ، اندام زميني ) موازي سطح خاك واقع شود . براي اطمينان بهتر است يك قطعه چوب كاملا صاف را به طور افقي روي چاله قرار داده و سپس نهال را طوري داخل خاك قرار دادن كه طوقه آن همسطح چوب افقي قرار گيرد . سپس باقيمانده خاك سطح الارض را دركف و بقيه خاك را روي آن ريخته و در ضمن ريختن خاك دائما آنرا با پا فشرد . بعد از پايان كار آبياري انجام مي شود . فشردن خاك و آبياري پس از آن باعث مي شود ذرات خاك بخوبي به ريشه ها چسبيده و ريشه سريعتر شود .

در نهايت نهال را بوسيله نوار پلاستيكي به قيم بسته و بطور مرتب بويژه در فصل بهار وتابستان آنرا كنترل كرده تا در اثر رشد قطري كند توار پلاستيكي به گياه فشار و در ننمايد . اگر به نكات لازم به هنگام كاشت و مراقبتهاي پس از كاشت دقت كافي بعمل آيد گياه بيش از 2 سال نياز به قيم ندارد پس از اين مدت مي توان تيم را از خاك خارج نمود .

زمان كاشت براي بيشتر گونه هاي هميشه سبز اواخر زمستان تا اوائل بهار است ، زيرا مدت قرار گرفتن نهال در معرض بادهاي سرد و خشك كاهش مي يابد . بهترين زمان كاشت براي گونه هاي خزن دار اواخر پاييز است كه گياه بتدريج براي شرايط سخت آماده مي شود .

انتخاب درختان بايد از گونه هاي بومي شده سازگار با منطقه صورت گيرد. همچنين درختان بايد از نظر رشد و شكل نهائي در تعارض با همديگر نباشند و نياز مواد غذائي و آبي مشتركي داشته باشند .

در اين صورت نگهداري آن بصورت منظم و بدون هزينه ها زياد انجام مي گيرد . نهال مناسب معمولا بايد بين 1 تا 3 ساله بوده به بلندي حداقل 35 درجه سانتي گراد و حداكثر 150 درجه سانتي گراد باشد . آفت و بيماري روي شاخه ها و ريشه ها ديده نشود .

بين حجم تاج ( اندام هوائي ) و ريشه تناسب وجود داشته باشد و در ضمن علائم زخم و صدمات مكانيكي نيز روي تنه مشاهده نگردد .

فاصله كاشت درختان غير مثمر نظير چنار ، افراد و زبان گنجشك بايستي حدود 5 الي 10 متر باشد و نيز از ديوار ولي ساختمانها ، چاههاي آب و فاضلاب و ساير تاسيسات بقدر كافي فاصله داشته باشد .در مورد درختچه هاي فضاي سبز نظير شمشماد ، برگ بو ، به ژاپني ، ياس زرد ، فاصله به حدود 1 تا 3 متر كاهش مي يابد .

مراقبت هاي پس از كاشت درخت : جهت جلوگيري از كج شدن درخت در اثر وزش باد يا عوامل مكانيكي ديگر بايستي يك روز پس از آبياري محلهاي فرو رفتگي و شكافهاي ايجاد شده را در كلاژ نموده و از بين برد . در مورد درختاني كه نسبت به آفات مختلف حساس مي باشند. بايستي به موقع و در فواصل معيني با سموم متناسب سم پاشي شوند و نيز جهت آن دسته از درختاني كه در حاشيه خيابانهاي پرترافيك و آلوده كاشته شده اند . بايستي برگهاي آنها مرتبا سم پاشي و شستشو شوند . در امر آبياري بخصوص در مورد اشجاري كه از كم آبي و حساس مي باشند بويژه در فصل تابستان ماههاي تير و مرداد از نظر مقدار و فواصل آبياري توجه خاصي نمود . با هرس به موقع و به اندازه مي توان باعث تقويت و رشد مناسب درخت شد . ضمنا بطور جدي از ريختن مصالح ساختماني ، مواد پاك كننده روغني ،سوزاننده و … در پاي درختان جدا خودداري و جلوگيري نمود .

10-4- نراد ( نام علمي Abies spp ) گونه هاي اين گياهان درختاني زيبا و هميشه سبز هستند .بطور كلي بومي ايران نيست . بطور كلي برخي از گونه هاي بر اساس شكل و خصوصيات رويشي ، پا كوتاه بدن و در تزيينات فضاهاي كوچك و بزرگ به صورت تك درخت ، يا توده اي يا بصورت خطي با فواصل معين كاربرد دارد . برخي نيز در صنايع كاغذ سازي بكار برده مي شوند . ازدياد آن از طريق بذر مي باشد .بطور كلي گونه هاي مختلف آن نسبت به سرما مقاومت دارند . خاك مورد نياز آن شمارشي بوده و تاريخ كاشت آن اوائل بهار يا اوائل پاييزي مي باشد .

11-4 – سرو ( نام علمي Gupre ssus spp ) داراي گونه هاي مختلفي است :

– سرو نقره اي با نام علمي C.arizenica در اقليم ها از نظر آب و هوائي در مناطق معتدله گرم و سرد بخوبي رشد مي نمايد . ازدياد آن توسط بذر بوده و با توجه به نوع هرسي كه روي آن انجام مي شود به مجموعه هاي فضاي سبز جلوه خاص مي دهد . بطور كلي آنرا بصورت تك درخت ، خطي و يا توده اي كشت مي كنند . اخيرا نيز در حاشيه فضاي سبز بصورت ديواره با فواصل نسبتا كم كشت مي شود .

سروناز (سرد شيرازي با نام علمي C.semper uirens ) ازدياد ان از طريق بذر بدن و بصورت رديفي و خطي كشت مي شوند . شاخه ها و انشعابات آن كوتاه بوده و تاج كاملا باريك و قائم دارد .

خاكهاي سومي غني و عميق را مي پسندد .زمان كاشت آن از آبانماه تا آذر ماه مي باشد .

12-4- كاج ( نام علمي Pinus spp ) درختاني هستند سبز ، برگها به شكل سوزني و 2 تا 5 همه در يك غلاف قرار مي گيرند ، ميوه ها به شكل مخروطي شكل و مستقيم است .درختاني و جزء باز و اشكال و زرين دارند. خاك مورد نياز آن معمولي با آبياري خوب است . بعضي از گونه هاي آن در خاك معمولي درخاكهاي شني وماسه اي وبعضي نيز در خاكهاي ضعيف دستكاري رشد خوبي دارند . زمان كاشت اين گياه از شهريورماه تا آبانماه است .

روشن ازدياد اين گياه بوسيله بذر بوده كه آنرا با پوششي حدود 3/. سانتي متر دركيسه هاي پلاستيكي درفروردين كاشته ودر سال بعدي در محل اصلي باز كاشت مي شوند .

از گونه هاي مهم اين گياه مي توان به كاج سياه ، كاج كاشفي ، كاج مشهدي و.. اشاره نمود .

13-4- سر و كوهي ( نام علمي Jumperus spp ) گياهي است هميشه سبز ، برگها سوزني و باريك بوده و بدو صورت درختي (ارس ) و درختچه اي (سرو كوهي ) ديده مي شوند .

خاك مورد نياز آن معمولي وخوب بوده و به محل هاي باز با شخم خوب احتياج دارد . گياه مناسبي و براي كاشت آن شهريور و فروردين ماه مي باشد. ازدياد آن بتوسط بذر بوده و با پوشش 5/1 درجه سانتي گراد در خاك معمولي در فروردين ماه كاشته بعد از اينكه نهالها به 50 درجه سانتي گراد رسيدند و جابجا كردن و بعد از يكسال عمل باز كاشت بايد انجام شود.

14-4 – سرخدار 🙁 نام علمي Taxus baccata ) گياهاني هستند داراي چوب سخت ، هميشه سبز ن برگهاي آن داراي مواد سمي است . خاكهاي خوب با عميق و مكان مرطوب را بهتر مي پسندد ولي بطور كل خاكهاي آهكي را ترجيح مي دهد–محلهاي آفتابي ياآفتاب سايه براي كاشت آن بسيار مناسب است .بهترين زمان كاشت براي اين گياه شهريور تا آذر يا فروردين تا خرداد و براي هرس فروردين تا ارديبهشت مي باشد . ازدياد آن بتوسط كاشت بذر با عمق 5/2 سانتي گراد در اسفند انجام پذير است .

براي ساخت پرچين يا ديواره سبزبسيارمناسب است(مخصوصا سرخدارهاي طلائي و نقره اي ) .بدين منظور بايستي هرس سر پرچين را هر سال دوبار در ارديبهشت و مرداد بدون هر گونه تاخيري انجام داد . براي كاشت پرچين بايد فاصله كشت هر گياه را به 45 درجه سانتي گراد رسانيد .

اين گياه را مي توان بصورت تك درخت يا توده اي در محوطه هاي چمن كاري نيز كاشت .

15-4- نوش (نام علمي Thuya spp ) گونه اي است هميشه سبز و سوزني برگ ، بصورت درختي و يا بوته اي است ، برگها كوچك و پولكي شكل ، كياهي است كم توقع و در شرايط نامساعد انشعابات آن كمبود رنگ مي كردند. اين گياه به سهولت هرس مي شود ، بهمين دليل در فضاي سبز در تزيينات آنرا به اشكال مختلف فرم مي دهند .

به خاكهاي عميق و مرطوب و مكانهاي آفتاب رو نيازمند است ، گونه هاي پا كوتاه آن جهت كاشت در باغهاي صخره اي استفاده مي گردد . بصورت تك درختي و رديفي نيز كشت مي كردند . در اينصورت چون مي توان رشد طول وعرض آنرا از طريق هرس كنترل نمود بصورت پرچين كشت در اين صورت در خاك معمولي مرطوب آنرا در شهريور مهر يا اسفند و فروردين به فاصله 60 سانتي گراد كاشته و دوباره دوسال يكي در ارديبهشت و ديگري در تير ماه هرس فرم انجام مي گيرد .

جدول

16-4- افرا ( نام علمي Acer spp ) از درختان چوب صنعتي و بعضي زينتي هستند ن داراي خزان و برگهاي پنجه اي متقابل شانه اي شامل 5-3 برگچه نوكدار با دندانه دارهاي نامنظم است . ميوه ها از نوع فندقه داراي دو بال به شكل 8 با زاويه هاي مختلف و در تابستان مي رسند .

افراها در هر نوع خاك بعمل مي آيند ولي گونه هاي مختلف آن در خاكهاي آهكي سازگارتر هستند در مناطق كاملا آفتابي نيز اگر كاشته شوند بهتر است .اين گياه در طول دوره رشد خود به هيچ هرسي نياز ندارد و لي بهتر است در بهار شاخه هاي خشك و بيمار حذف شوند .

بذركاري ، پيوند زني، قلمه زني ، خوابيدن و كشت بافت از جمله راههاي تكثير اين گياهند . انواع واريته هاي افرا عبارتند از :

افراي سياه : گياهي است سريع الارشد و عامه پسند دو جنسي تنها پايه هاي نر آن زينتي دارند .

• افراي دشتي ارزش تزييني چنداني ندارد .
• افراي برگ چناري داراي برگهاي شبيه چنارند .
• افراي سرخ داراي برگهاي قرمز ارغواني بوده و گياهي است مناسب براي پر كردن فضاي خالي بين درختان پا بلند
• افراي پوست رنگي : داراي پوستهاي رنگي به رنگ قهوه اي ، خاكستري و. …

17-4- اقاقيا ( نام علمي Robinia spp ) درختي است با نهالهاي شبيه به گل نخود به صورت خوشه هاي آويزان و بار معطر كه در ارديبهشت و خرداد ماه ظاهر مي شوند . تقريبا در همه جا رشد مي كنند ولي بهتر است در محلهاي با بادهاي شديد اجتناب نمود چون داراي ساقه هاي تردد و شكننده است .از واريته هاي آن مي توان به دقايقهاي سفيد ، اقاقياي سرخ و اقاقياي چتري (پيوندي ) .

اين گياه زياد متوقع نيست و در هر نوع خاك و هر شرايط آب وهوائي رشد مي كند اما درخاكهاي شود و خيلي كلياتي نسبت به كمبود آهن حساس بوده علائم كمبود را بصورت از رشدش و سفيد شدگي در برگها نشان مي دهد . اين گياه در مناطق آفتابي تا آفتاب سايه رشد خوبي دارد .

هرس در صورت لزوم از آبان تا بهمن انجام مي شود .

تكثير و ازدياد آن از طريق بذر انجام مي گيرد ، پيوند زني ، پاجوش و ريشه جوش نيز از روشهاي ازدياد آن است .

18-4- ارغوان (نام علمي Cercis spp ) گياهي است با ارتفاع حدود 8 سانتي گراد كه به كم آبي مقاومت خوبي دارد . ابتدا بصورت بوته رشد مي كند . ، خوشه هاي گل نخود شكل و صورتي آن در روي شاخه هاي سخت قبل از آنكه برگهاي ساده قلبي شكل آن ظاهر شوند باز مي كردند . ارغوان گل سفيد نيز وجود دارد .

درخاكهاي گچي وآهكي بخوبي رشد مي كند و نياز به آفتاب كامل دارد . در صورت نياز بعد از گلدهي شاخه هاي مسن و شكسته را مي توان هرس نمود.

بذركاري بهترين تكثير ارغوان بون كه بايستي مد نظر داشت معمولا در اواخر فروردين و اوائل ارديبهشت در عمق 1 سانتي گراد با پوشش از ماسه كاشته شوند .

19-4- بيد (نام علمي SaLix spp ) گياهاني هستند با خصوصيات ذيل : سريع الرشد ، رطوبت پسند ، برگهاي دراز و كشيده و داراي شاتونهاي گل .

ازانواع آن مي توان به بيد سفيد ، بيد مجنون ، بيد معلق ، بيد سرخ ، بيد براق ، بيد قري ، بيد بنفش ، بيد مشك و … اشاره نمود . در خاكهاي سومي عمقيق و آفتاب كامل بسيار عالي رشد مي كند در اماكني كه داراي مانداب هستند مانند بركه هاي فضاي سبز نيز رشد خوبي دارد .

شاخه هاي ناخواسته و پاجوش ها را مي توان در زمستان حذف كرد . هرس شديد تر نيز براي واريته هاي پوست رنگي توصيه مي شود .

سرشاخه هاي اين گياه به راحتي در آب ريشه دار مي شوند .قله ، بذر كاري ، و پيوند زني نيز از ديگر راههاي تكثير اين گياه است (پيوند بيد قري روي بيد معمولي ) .

20-4- چنار ( نام علمي Platanus spp ) درختي است پهن برگ و خزان كننده با رشدي خوب و نهايتا تا ارتفاع 25 متر مي رسد . برگها با پهنك داراي 5 تا 7 قطعه دندانه دار هستند و در زير برگها كركهائي ديده مي شود . ميوه ها توپا شكل و پشمالود داراي دنباله هستند كه در پاييز مي رسند .

تنها مشكل اين درخت ايجاد آلرژي است كه به خاطر كرده هايي است كه در برگها جوان بيشتر وجود دارد . همچنين بعلت داشتن ريشه هاي سطحي در انتخاب محل كاشت آن بايستي وقت كافي بعمل آورد زيرا در مقابل بادهاي تند مقاومت كمي از خود نشان مي دهند . در هر نوع خاك مرطوبي بخوبي رشد مي كند ، در PH هاي قليائي و خاكهاي لومي ، سازش دارد . خاكهاي خشك وجب ايجاد خسارت دراين گياه خواهد شد ضمنا بهتر است در مكانهاي آفتابي و آفتاب سايه كاشته شود .

در صورت لزوم بايستي ساقه هاي ناخواسته را در آبان تا بهمن از روي گياه هرس نمود. بهترين دوش تكثير اين گياه استفاده از قلمه هاي شاخه هاي پا جوش دو ساله ( يا يكساله قوي ) آنست . از طريق بذر نيز بيشتر مي توان اقدام نمود .اما چون رشد نهالچه هاي آن بسيار كم است معمولا مرسوم نيست .

بايستي در نظر داشت كه پايه هاي بوجود آمده از بذر معمولا قوي تر از پايه هاي حاصله ازقلمه هستند و توصيه مي شود هر چند سال يكبار تكثير غير جنسي از طريق كاشت بذر اقدام به توليد نهال نمود چون احتمال مي رود و اثرات خزان زودرس چنار در تير ماه و كاهش مقاومت اين گياه به تنشهاي محيطي دراثر ازدياد همه ساله آن ازطريق قلمه مي باشد كه طي ساليان متمادي ادامه داشته و تشديد نيز شده است .